21/04/2024 01:14Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới
Thể thơ: Cổ phong (cổ thể); Nước: Trung Quốc; Thời kỳ: Thanh
Đăng bởi Vanachi vào 07/10/2018 14:24
Nguyên tác
不力行，
但學文。
長浮華，
成何人。
但力行，
不學文。
任己見，
昧理真。
讀書法，
有三到。
心眼口，
信皆要。
方讀此，
勿慕彼。
此未終，
彼勿起。
寬為限，
緊用功。
工夫到，
滯塞通。
心有疑，
隨札記。
就人問，
求確義。
房室清，
牆壁凈。
幾案潔，
筆硯正。
墨磨偏，
心不端。
字不敬，
心先病。
列典籍，
有定處。
讀看畢，
還原處。
雖有急，
卷束齊。
有缺壞，
就補之。
非聖書，
屏勿視。
敝聰明，
壞心志。
勿自暴，
勿自棄。
聖與賢，
可馴緻。
Phiên âm
Bất lực hành,
Đãn học văn.
Trường phù hoa,
Thành hà nhân.
Đãn lực hành,
Bất học văn.
Nhậm kỷ kiến,
Muội lý chân.
Độc thư pháp,
Hữu tam đáo.
Tâm nhãn khẩu,
Tín giai yếu.
Phương độc thử,
Vật mộ bỉ.
Thử vị chung,
Bỉ vật khởi.
Khoan vi hạn,
Khẩn dụng công.
Công phu đáo,
Trệ tắc thông.
Tâm hữu nghi,
Tuỳ trát ký.
Tựu nhân vấn,
Cầu xác nghĩa.
Phòng thất thanh,
Tường bích tịnh.
Kỷ án khiết,
Bút nghiễn chính.
Mặc ma thiên,
Tâm bất đoan.
Tự bất kính,
Tâm tiên bệnh.
Liệt điển tịch,
Hữu định xứ.
Độc khán tất,
Hoàn nguyên xứ.
Tuy hữu cấp,
Quyển thúc tề.
Hữu khuyết khôi,
Tựu bổ chi.
Phi thánh thư,
Bình vật thị.
Tệ thông minh,
Khôi tâm chí.
Vật tự bạo,
Vật tự khí.
Thánh dữ hiền,
Khả tuần trí.Bản dịch của Nguyễn Đức Toàn (II)
Bấy nhiêu đạo lý không làm
Chỉ mê mải với văn suông mỹ miều
Thành ra lãng đãng phiêu diêu
Thành người sao được mà theo thánh hiền
Còn như nhắm mắt làm liền
Văn chương đạo lý chẳng phiền đọc thêm
Làm tự ý, tự mình xem
Thì mờ lệch hết ý hiền đời xưa
Đọc sách phải ba điều ưa
Tâm ưa, mắt thích miệng vừa nhẩm theo
Lại hay đạo nghĩa tín điều
Là ba cốt lõi phải theo chớ rời
Đọc sách đọc phải đến nơi
Đừng ham chỗ nọ lại vời chỗ kia
Sách này đọc chửa kịp qua
Đã buông sách khác gợi ra mối nhiều
Khoan thai đúng mức đúng điều
Công phu đều đặn thì điều tắc thông
Điều chi nghi ngại chưa xong
Thì ghi chép kỹ để phòng hỏi han
Cầu tìm nghĩa lý rõ ràng
Hỏi người rồi lại luận bàn cho ra
Phòng ốc yên tĩnh thanh quang
Bốn bên tường vách sẽ sàng sạch không
Bàn ghế bày biện bên trong
Bút nghiên đoan chính để trông gọn gàng
Mực mài lệch cả dọc ngang
Lòng chưa ngay thẳng rõ ràng trong nghiên
Chữ viết chưa thẳng chưa liền
Để thành thói bệnh rối ren xấu mình
Sách vở bày đặt lối hình
Có chỗ quy định để mình dễ coi
Đọc xong đặt để có nơi
Để nguyên vị trí để ngơi khi cần
Dù vội dù bận mấy phần
Nhưng mà gấp sách muôn phần thẳng ngay
Chỗ nào rách tu bổ ngay
Để mà gìn giữ sau này đọc thêm
Sách chi lỗi đạo thánh hiền
Thì đều bỏ chớ đọc thêm ý tà
Thông minh bị lấp đường ra
Tâm chí tổn hại sao mà nên thân
Cũng đừng nản chí than thân
Cũng đừng tự kỷ buông chân thụt lùi
Thánh xưa cũng thể là người
Học hành rèn luyện đến nơi thôi mà