21/04/2024 02:09Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới
Thể thơ: Ngũ ngôn cổ phong; Nước: Trung Quốc; Thời kỳ: Thịnh Đường
Đăng bởi Vanachi vào 26/10/2005 14:21
Nguyên tác
戚戚去故里，
悠悠赴交河。
公家有程期，
亡命嬰禍羅。
君已富土境，
開邊一何多！
棄絕父母恩，
吞聲行負戈。
Phiên âm
Thích thích khứ cố lý,
Du du phó Giao Hà[1].
Công gia hữu trình kỳ,
Vong mệnh anh hoạ la.
Quân dĩ phú thổ cảnh,
Khai biên nhất hà đa!
Khí tuyệt phụ mẫu ân,
Thôn thanh hành phụ qua.Dịch nghĩa
Lủi thủi rời khỏi làng cũ,
Rầu rầu đi đến Giao Hà.
Nhà nước đã định sẵn ngày ra đi,
Nếu mà trái lệnh đó là tội liên luỵ cha mẹ.
Vua đất đai đã có nhiều rồi,
Thế thì còn mở rộng biên giới làm gì.
Dứt bỏ công ơn cha mẹ,
Nín khóc mà vác dáo lên đường.Bản dịch của Khương Hữu Dụng
Bịn rịn bỏ quê cũ,
Vời vợi nhắm Giao Hà.
Hạn kỳ quan đã định,
Trốn tránh hoạ vào ta.
Vua đã giàu đất nước,
Mở bờ chi lắm a!
Vứt hết ân cha mẹ,
Làm thinh vác dáo ra.
(Năm 752)
Xuất tái, Nhập tái là tên những bài nhạc phủ đời Hán, một loại quân ca lấy đời sống binh lính làm đề tài. Đỗ Phủ có 9 bài Tiền xuất tái và 5 bài Hậu xuất tái nói tình cảm tư tưởng của binh lính ở biên cương Tây Bắc. Năm Thiên Bảo, tướng Kha Thư Hàn đánh với Thổ Phồn, mộ nhiều lính ở Quan Trung đi đánh Tây Bắc. Đây là một chùm thơ châm biếm việc dùng vũ lực mở rộng biên cương.
[1] Nay thuộc vùng Tân Cương. Thời Đường chiếm đất của Thổ-lỗ-phồn lập ra Giao Hà quận, thuộc Tây Châu, An Tây đô hộ phủ.