20/04/2024 11:13Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới
Thể thơ: Cổ phong (cổ thể); Nước: Trung Quốc; Thời kỳ: Bắc Tống, Liêu
Đăng bởi Hà Như vào 01/04/2013 14:07
Nguyên tác
朝見吳山橫，
暮見吳山縱。
吳山故多態，
轉側為君容。
幽人起朱閣，
空洞更無物。
惟有千步岡，
東西作簾額。
春來故國歸無期，
人言悲秋春更悲。
已泛平湖思濯錦，
更看橫翠憶峨眉。
雕欄能得幾時好，
不獨憑欄人易老。
百年興廢更堪哀，
懸知草莽化池臺。
遊人尋我舊遊處，
但覓吳山橫處來。
Phiên âm
Triêu kiến Ngô sơn[1] hoành,
Mộ kiến Ngô sơn tung.
Ngô sơn cố đa thái,
Chuyển chiết[2] vị quân dung.
U nhân khởi chu các,
Không động cánh vô vật.
Duy hữu Thiên Bộ cương[3],
Đông tây tác liêm ngạch.
Xuân lai cố quốc quy vô kỳ,
Nhân ngôn thu bi xuân cánh bi.
Dĩ phiếm Bình Hồ tư Trạc Cẩm[4],
Cánh khan Hoành Thuý ức Nga Mi.
Điêu lan năng đắc kỷ thời hảo,
Bất độc bằng lan nhân dị lão.
Bách niên hưng phế cánh kham ai,
Huyền tri[5] thảo mãng hoá trì đài.
Du nhân tầm ngã cựu du xứ,
Đãn mịch[6] Ngô sơn hoành quá lai.Dịch nghĩa
Buổi sáng thấy núi Ngô nằm ngang
Buổi chiều thấy núi Ngô đứng thẳng
Núi Ngô vốn có nhiều vẻ
Vì bác mà luôn thay đổi hình dáng
Người nhàn nhã đứng trên gác tía
Không có vật gì càng thoáng đãng
Chỉ có mỗi đời Thiên Bộ
Vật làm chiêu bài, biển hiệu
Mùa xuân sang ngày về quê không hẹn
Người ta nói thu buồn xuân lại càng buồn hơn
Bởi thuyền trên Bình Hồ nhớ sông Trạc Cẩm
Ngắm góc Hoành Thuý nhớ núi Nga Mi
Lan can chạm hoa còn đẹp được bao lâu
Chẳng riêng gì người tựa lan can chóng già
Trăm năm việc hứng phế càng đáng buồn
Rồi đây nơi ao đài lại hoá thành cỏ rậm
Du khách muốn tìm nơi ta từng đến chơi
Thì hãy nhìn núi Ngô nằm ngang đấyBản dịch của Lê Xuân Khải
Sáng Ngô san nằm ngang đã thấy
Chiều Ngô san đứng dậy sững cao
Ngô san dáng vẻ vốn nhiều
Luôn thay đổi thế để chiều thú vui
Người nhàn nhã đứng nơi gác tía
Thấy thênh thang mọi phía chân trời
Ai bày Thiên Bộ dáng đồi
Để làm biển hiệu chiêu bài cảnh quan
Xa quê mãi mỗi lần xuân tới
Nỗi buồn xuân hơn nỗi buồn thu
Nhớ Trạc Cẩm bơi Bình Hồ
Ngắm Hoành Thuý các nhớ tòa Nga Mi
Lan can chạm đẹp chi được mãi
Chẳng riêng người tựa thấy già nua
Trăm năm hưng phế được thua
Ao đài mai mốt hóa ra gò đồi
Du khách muốn tìm nơi ta tới
Tìm Ngô san dáng núi nằm ngang.
Chùa Pháp Huệ ở ngoài cửa Thanh Ba, Hàng Châu, tên cũ là chùa Hưng Khánh, do Ngô Việt Vương Tiền Khởi thời Ngũ Đại dựng. Tác giả làm bài thơ này khi làm thông phán Hàng Châu, tám câu ngũ ngôn tả cảnh du ngoạn sơn thuỷ, bốn câu tiếp theo bày tỏ tình nhớ quê, sáu câu cuối một bước sâu hơn than cho hứng phế theo ngày tháng trôi qua.
[1] Ở trong thành Hàng Châu, tên nữa là Thành Hoàng sơn, lại vì người Ngô thờ Tử Tư ở trên núi, nên còn gọi là Tư sơn. Triêu hoành mộ tung: sáng vì có mây mù nên núi thấp, dáng như nằm, chiều mây mù tan, thấy được đỉnh núi nên thành thế đứng.
[2] Chỉ núi Ngô đứng nằm nhiều vẻ.
[3] Chỉ Ngô sơn.
[4] Hay Trạc Cẩm giang, Cẩm giang, Môn giang, ở Tứ Xuyên.
[5] Dự liệu.
[6] Chỉ thấy. Hai câu cuối: ý là chính mình sớm hay muộn cũng theo ao đài mà hoá thành vật khác, chỉ còn mầu xanh của núi vẫn còn với thời gian và không gian.