24/04/2024 07:32Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới
Thể thơ: Thất ngôn bát cú; Nước: Việt Nam; Thời kỳ: Nguyễn
Đăng bởi hongha83 vào 15/04/2016 11:24
Nguyên tác
北圻俊彥出谷西，
三幅文成氣吐霓。
桃李城中標淡墨，
芙蓉鏡下報金泥。
南溟萬里輕鵬翮，
瀘水三秋簇馬蹄。
雲谷公候勳業在，
千年雁塔看朱題。
Phiên âm
Bắc Kỳ tuấn ngạn xuất cốc tê (tây),
Tam phúc văn thành khí thổ nghê.
Đào lý thành trung tiêu đạm mặc[1],
Phù dung kính[2] hạ báo kim nê.
Nam minh vạn lý khinh bằng cách,
Lô thuỷ tam thu thốc mã đề.
Vân Cốc công hầu huân nghiệp tại,
Thiên niên Nhạn tháp[3] khán chu đề.Dịch nghĩa
Người tài giỏi ở Bắc Kỳ được sinh ra ở đất Vân Cốc
Ba bức văn hoàn thành, khí nhả ráng hồng
Trong đám người hiền tài nơi thành đô, ông nêu tên trên bảng tiến sĩ
Dưới đài gương phù dung, ông được phong sắc nhũ vàng
Biển Nam xa vạn dặm nhẹ cánh chim bằng
Sông Lô giữa mùa thu ruổi mau vó ngựa
Huân nghiệp của bậc công hầu ở Vân Cốc còn đó
Nơi tháp Nhạn ngàn năm còn thấy chữ vua đềBản dịch của Nguyễn Thị Oanh
Bắc Kỳ tài giỏi từ Vân Cốc
Ba bức văn thành, nhả ráng hồng
Tiến sĩ bảng vàng ngời cửa khuyết
Sắc ban rạng rỡ kính phù dung
Biển nam vạn dặm bằng tung cánh
Lô thuỷ ba thu vó ngựa lồng
Vân Cốc công hầu huân nghiệp trọng
Ngàn năm tháp Nhạn chữ vua phong
[1] Bảng ghi tên tiến sĩ.
[2] Lý Cố Ngôn thi tiến sĩ không đỗ, đi chơi qua đất Thục gặp một bà già, bà nói: Sang năm dưới gương phù dung ông sẽ đỗ. Về sau quả nhiên ông đỗ đầu. Sau này người ta lấy đầu đề “Phù dung kính” để đặt cho các bài thơ, ý chỉ những người thi đỗ.
[3] Tháp Nhạn, do chữ “Nhạn tháp đề danh”. Từ sau đời Đường Thần Long, những người đỗ tiến sĩ được ghi tên ở tháp Nhạn. Trong Trương thoại lục có ghi chuyện Trương Doanh tình cờ đến thăm chùa Từ Ân, ông đề tên mình dưới tháp Nhạn, sau đỗ tiến sĩ. Sau này, người ta dùng Nhạn tháp để chỉ người thi đỗ.