18/04/2024 12:15Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới
Thể thơ: Thất ngôn bát cú; Nước: Trung Quốc; Thời kỳ: Nam Tống, Kim
Đăng bởi tôn tiền tử vào 10/01/2018 23:14
Nguyên tác
野老柴門不慣開，
有僧飛錫自天台。
前身莫是寒山子，
攜得清詩滿袖來。
棒喝機鋒捷似飛，
推敲事業費尋思。
師歸定被松林笑，
腹里無禪卻有詩。
Phiên âm
Dã lão sài môn bất quán khai,
Hữu tăng phi tích[1] tự Thiên Thai.
Tiền thân mạc thị Hàn San tử,
Huề đắc thanh thi mãn tụ lai.
Bổng hát cơ phong[2] tiệp tự phi,
Thôi xao[3] sự nghiệp phí tầm ti.
Sư quy định bị tùng lâm tiếu,
Phúc lý vô thiền khước hữu thi.Bản dịch của phanlang @www.tvvn.org
Lão không muốn mở cửa sài,
Có tăng bay gậy Thiên Thai đến bàn.
Tiền thân không phải Hàn San,
Nhưng trong tay áo chứa tràn những thơ.
Quát la gậy lẹ bất ngờ,
Thôi xao sự nghiệp kiếm chờ phí công.
Sư về cười giữa rừng tùng,
Bụng không thiền ý nhưng lòng đầy thơ.
[1] Tức “phi tích trượng” 飛 錫杖, phép màu (khó tin) dùng gậy bay chở thân mình đi xa của tăng nhân, đạo sĩ.
[2] Thuật ngữ của thiền môn, chỉ sự tu tập sâu dày của tăng sư và Phật tử.
[3] Tích Giả Đảo làm thơ chọn chữ dùng rất kỹ lưỡng. Giả Đảo làm được hai câu thơ: “Điểu túc trì biên thụ, Tăng xao nguyệt hạ môn” 鳥宿池邊樹，僧敲月下門 (Chim đậu cây bên hồ, Sư gõ cửa dưới trăng), Nhưng ông lại muốn dùng chữ “thôi” 推 (đẩy) thay thế chữ “xao” 敲 (gõ). Giả Đảo ngồi trên lừa phân vân không biết chọn chữ nào, giữa đường gặp Hàn Dũ (đang làm quan tại Trường An) bèn hỏi. Hàn Dũ bảo dùng chữ “xao” hay hơn. Từ đó hai người trở thành bạn thơ. Tuy nhiên khi nói đến điển tích “thôi xao”, người ta muốn chê bai những ai tầm chương trích cú, chọn chữ quá kỹ lưỡng, chỉ trọng hình thức chứ không để ý đến câu thơ, bài viết.