26/04/2024 18:39Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới

Tặng Triều Tiên sứ thần
贈朝鮮使臣

Tác giả: Hà Tông Mục - 何宗穆

Thể thơ: Thất ngôn bát cú; Nước: Việt Nam; Thời kỳ: Hậu Lê, Mạc, Trịnh-Nguyễn
Đăng bởi Vanachi vào 02/10/2018 15:05

 

Nguyên tác

周原萬里共馳驅，
才立談閒志意殊。
道理淵源攸一揆，
衣冠禮樂卻同符。
畏天各謹侯朝度，
任士同歸王會圖。
流水高山琴載鼓，
知音世有子期無。

Phiên âm

Chu nguyên vạn lý cộng trì khu,
Tài lập đàm gian chí ý thù.
Đạo lý uyên nguyên du nhất quỹ,
Y quan lễ nhạc khước đồng phù.
Uý thiên các cẩn hầu triều độ,
Nhậm sĩ đồng quy vương hội đồ.
Lưu thuỷ cao sơn cầm tái cổ,
Tri âm thế hữu Tử Kỳ[1] vô.

Dịch nghĩa

Đất rộng, muôn vạn dặm cùng rong ruổi,
Mới đứng đàm thoại một lát thấy chí ý rất đặc biệt.
Nhưng đạo lý thâm sâu thì xưa vẫn là một,
Lễ nhạc y quan lại cũng có sự tương đồng phù hợp.
Sợ uy trời mà các bên đều kính cẩn hầu trầu đúng phép,
Sai kẻ sĩ cùng về triều tụ cảnh thịnh trị nơi vương hội.
Nước chảy non cao tiếng đàn cầm xưa như vọng lại,
Trên đời tri âm có thấy Tử Kỳ nữa hay không.

Bản dịch của Nguyễn Đức Toàn (II)

Trung nguyên, muôn dặm cùng ruổi rong,
Mới vừa đàm thoại ý chí thông.
Đạo lý thâm sâu xưa vẫn một,
Y quan lễ nhạc cũng tương đồng.
Kính uy cẩn thận chầu đúng phép,
Sĩ về triều tụ cảnh thịnh trông.
Nước chảy non cao cầm xưa vọng,
Tri âm còn có Tử Kỳ không.
Bài thơ này được làm tặng sứ thần Triều Tiên gặp trong thời gian tác giả đi sứ nhà Thanh, được chép trong Vãn tình di thi hối 晚晴簃詩匯 của Từ Thế Xương nhà Thanh, với tiểu truyện như sau:
Năm Khang Hy thứ 43 (1704), tháng 2, Tông Mục với thân phận Hồng Lô tự khanh sung chức Phó sứ đến kinh sư. Khi thụ tứ ở Ngọ Môn, bọn Trần Dịch Hi, Hương Tuyền, Ngô Cảnh, Tây Trai cũng dự hàng. Hỏi thăm nhau mấy lời, không thông, nên viết chữ ra (để đàm thoại). Tông Mục xin giấy bút để viết, làm bài thơ tặng cho sứ thần Triều Tiên. Hương Tuyền và Tây Trai cũng nối vận. Tây Trai cũng đại diện sứ thần Triều Tiên đáp thơ lại. Bài có câu: “Ướm hỏi khách dưới đình sóng biếc, Chức quan còn gọi Đại Gia không.” Sách Hậu Hán thư chú rằng “Xưa Châu Đại Gia là chức quan coi nắm tiếp đãi tân khách ở Cao Li, như chức Hồng lô ngày nay. Tông Mục chính là chức quan ấy. Việc sứ giả hai bên rất là hoà hợp.“

[1] Bá Nha và Tử Kỳ là những người tri âm hiểu biết tiếng đàn của nhau, đến nỗi khi Tử Kỳ mất Bá Nha cũng đập đàn không đàn nữa vì cho rằng không còn ai hiểu tiếng đàn của mình nữa.

In từ trang: https://www.thivien.net/ » Hà Tông Mục » Tặng Triều Tiên sứ thần