21/04/2024 05:21Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới
Thể thơ: Thất ngôn bát cú; Nước: Việt Nam; Thời kỳ: Hậu Lê, Mạc, Trịnh-Nguyễn
Đăng bởi Vanachi vào 14/04/2007 15:12
Nguyên tác
紫府樓臺倚碧岑，
十年今夕一登臨。
松花落地金壇靜，
磬響穿雲道院深。
金鼎丹成人已去，
黃梁夢覺事難尋。
猿愁鶴怨無窮意，
寒日蕭蕭竹隔林。
Phiên âm
Tử phủ[1] lâu đài ỷ bích sầm,
Thập niên kim tịch nhất đăng lâm.
Tùng hoa lạc địa kim đàn[2] tĩnh,
Khánh hưởng[3] xuyên vân đạo viện thâm.
Kim đỉnh[4] đơn thành nhân dĩ khứ,
Hoàng lương mộng giác sự nan tầm.
Viên sầu hạc oán[5] vô cùng ý,
Hàn nhật tiêu tiêu trúc cách lâm.Dịch nghĩa
Lâu đài phủ tía dựa trên núi biếc
Mười năm qua, chiều nay mới trở lại thăm
Hoa thông rụng, kim đàn tĩnh mịch
Tiếng khách vang tận mây, đạo viện thẳm sâu
Đĩnh vàng luyện thuốc xong, người tiên đã đi mất
Tỉnh giấc mộng kê vàng, sự việc cũng khó tìm
Vượn sầu hạc oán, ý vô cùng khôn xiết
Ngày lạnh có tiếng lao xao của rừng trúc bên kia.Bản dịch của Lê Cao Phan
Lâu đài tía dựa non cao
Chiều nay nhớ lại chuyến nào mười năm
Kim đàn đầy rụng hoa thông
Rung mây tiếng khánh viễn thâm đạo tràng
Người tiên rời khỏi đĩnh vàng
Tiếc khi tỉnh mộng hoàng lương khó tìm
Vượn sầu hạc oán bao niềm
Lao xao tiếng trúc rừng bên lạnh lùng.
Ngọc Thanh quán (quán là nơi cư trú của đạo sĩ) nằm trên núi Đạm Thuỷ, huyện Đông Triều (Quảng Yên, Bắc Việt), là một danh lam thắng cảnh. Xưa đây là nơi Hồ Quý Ly bắt ép vua Trần Thuận Tông đến tu sau khi buộc phải nhường ngôi cho thái tử An mới lên 3 (Trần Thiếu Đế), rồi tổ chức giết luôn vua tại đây (theo Đại Việt sử ký toàn thư - Ngô Sĩ Liên).
[1] Phủ đô sơn mùa tía tức là chỗ ở của các vị quyền quý trong triều đình. Theo cổ chế Việt Nam cũng như Trung quốc, màu vàng dành cho vua, màu tía dành cho các vị đại thần.
[2] Cái nền, bệ vàng, nơi tế tự tôn kính.
[3] Ức Trai thi tập ghi là “bích hưởng” (tiếng ngọc), thiển nghĩ không thích hợp bằng khánh hưởng.
[4] Cái vạc vàng dùng để luyện linh đơn.
[5] Viên, hạc: vượn và hạc, hai loại cầm thú tượng trưng cho hạng quân tử. Cho nên những hình tượng này thường được khắc hoạ tại những nơi tôn kính.