29/03/2024 18:24Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới

Nguyễn Bích Châu tế văn
阮碧珠祭文

Tác giả: Trần Duệ Tông - 陳睿宗

Thể thơ: Cổ phong (cổ thể); Nước: Việt Nam; Thời kỳ: Trần
Đăng bởi Vanachi vào 03/09/2008 10:13

 

Nguyên tác

吁嗟魂兮玉質瓊姿,
格軍心兮楚國樊姬。
善執婦道兮虞汭湘妃,
思君不忘兮身別香圍。
為君而喪兮魂沉水湄,
滄海茫茫兮他生何時?
玉容呇呇兮再合難期,
想其慎淑兮心轉依依,
睹其文翰兮淚洒霏霏,
其所致兮實天之為,
其所然兮是朕之非,
嗚呼痛哉兮魂今何之?
如在天兮天有比翼飛,
如在地兮地有連理枝,
魂如獨孤兮魂何所歸,
魂如有歸兮與朕追隨,
魂如有靈兮保朕邊陲,
哀哉魂兮飲此玄卮。

Phiên âm

Hu ta hồn hề ngọc chất quỳnh tư (ty),
Cách quân tâm hề Sở quốc Phàn cơ (ky).
Thiện chấp phụ đạo hề Ngu nhuế Tương phi,
Tư quân bất vong hề thân biệt hương vi.
Vị quân nhi táng hề hồn trầm thuỷ mi,
Thương hải mang mang hề tha sinh hà thì?
Ngọc dung thát thát hề tái hợp nan kỳ,
Tưởng kỳ thận thục hề tâm chuyển y y.
Đổ kỳ văn hàn hề lệ sái phi phi,
Kỳ sở trí hề thực thiên chi vi.
Kỳ sở nhiên hề thị trẫm chi phi,
Ô hô thống tai hề hồn kim hà chi?
Như tại thiên hề thiên hữu thử dực phi,
Như tại địa hề địa hữu liên lý chi.
Hồn như độc cô hề hồn hà sở quy?
Hồn như hữu quy hề dữ trẫm truy tuỳ.
Hồn như hữu linh hề bảo trẫm biên thuỳ,
Ai tai hồn hề ẩm thử huyền chi.

Bản dịch của Ngô Lập Chi

Than ôi hồn chừ yểu điệu phong ty (tư),
Chính lòng vua chừ nước Sở Phàn ky (cơ).
Giữ đạo vợ chừ bến Ngu Tương phi,
Nhớ vua không quên chừ vĩnh biệt hương vi.
Vì vua thác oan chừ hồn tan thuỷ mi,
Bể khơi mông mênh chừ kiếp khác bao thì ?
Mặt ngọc xa cách chừ tài hợp khó kỳ,
Nhớ lại đức tốt chừ lòng ta y hi.
Xem lại giấy mực chừ giọt lệ lâm ly,
Số mệnh đã định chừ trời kia không vì.
Vì đâu nên nỗi chừ lỗi trầm khó tỳ (từ),
Than ôi thương thay chừ hồn bỏ trẫm đi.
Nếu ở trên trời chừ như chim kia dực phi,
Nếu ở dưới đất chừ như cây liên lý chi.
Hồn hiu quạnh chừ không chốn y qui,
Hồn có thiêng chừ cùng trẫn truy tuỳ.
Hồn phảng phất chừ giữ nơi biên thuỳ,
Thương thay hồn chừ hưởng chén quỳnh chi.
Bài văn tế này của vua Trần Duệ Tông khóc bà ái cơ Nguyễn Thị Bích Châu, thuỵ Chế Thắng phu nhân, chép trong Hải Khẩu linh từ lục (Chép chuyện đền thiêng Hải Khẩu), sách Truyền kỳ tân phả của Đoàn Thị Điểm.

Tuy nhiên, tương truyền bà cùng vua Duệ Tông đều chết trong chuyến vua thân chinh đánh Chiêm Thành năm 1377, nên bài thơ này có phải của vua Trần Duệ Tông không còn là nghi vấn. Bà được an táng tại cửa biển Kỳ Hoa thuộc xã Kỳ Ninh, huyện Kỳ Anh, tỉnh Hà Tĩnh, trên đường quân nhà Trần rút quân về. Đền thờ bà được lập ở đây gọi là đền Bà Hải, hay đền Hải Khẩu.

In từ trang: https://www.thivien.net/ » Trần Duệ Tông » Nguyễn Bích Châu tế văn