26/04/2024 13:03Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới
Thể thơ: Thất ngôn bát cú; Nước: Việt Nam; Thời kỳ: Nguyễn
Đăng bởi tôn tiền tử vào 27/01/2020 16:09
Nguyên tác
長劍孤鳴塞上風，
凜然正氣自英雄。
壯心已誓殲金虜，
淪鼎不看挽汴宮。
當日班師揮血淚，
何人敵愾答彫弓。
一和難挽精忠字，
宋社綱常立此中。
Phiên âm
Trường kiếm cô minh tái thượng phong,
Lẫm nhiên chính khí tự anh hùng.
Tráng tâm dĩ thệ tiêm Kim lỗ,
Luân đỉnh[1] bất khan vãn Biện cung[2].
Đương nhật ban sư huy huyết lệ,
Hà nhân địch khái đáp điêu cung[3].
Nhất hoà nan vãn tinh trung tự,
Tống xã cương thường lập thử trung.Dịch nghĩa
Lưỡi kiếm dài rít lên đơn độc trong gió vùng biên tái,
Chính khí lẫm liệt toát lên từ phong cách người anh hùng.
Cái tâm hùng tráng đã thề diệt giặc Kim
Cố cứu vãn Biện Kinh chẳng nỡ nhìn vạc đắm
Lui quân ngày ấy vung vãi dòng huyết lệ
Ai người căm giận giặc đáp ứng được chiếc cung chạm trổ
Một chữ “hoà” khó cứu vãn tấm lòng tinh trung báo quốc
Giềng mối nhà Tống tạo dựng được là ở chỗ này!Bản dịch của Lương Trọng Nhàn
Kiếm dài rít gió vùng biên tái,
Lẫm liệt anh hùng chính khí cao.
Hùng tráng tâm thề mong diệt giặc,
Nỡ nhìn vạc đắm Biện Kinh nhào.
Lui quân ngày ấy vương dòng lệ
Căm giận cung vua chạm trổ nào?
Một chữ “hoà” không đền báo quốc,
Cương thường nhà Tống chỗ này sao!
Bài thơ được chép trong Lê Khắc Cẩn thi văn tập.
Nhạc Vũ Mục tức Nhạc Phi, một danh tướng, một trung thần đời nhà Tống (Vũ Mục là tên thuỵ sau khi ông mất), là người kiên quyết diệt giặc Kim xâm lược. Rốt cuộc bị bọn gian thần Tần Cối hãm hại, ông bị bắt giam và chết trong ngục ở tuổi 39.
[2] Biện Kinh, kinh đô nhà Bắc Tống nay thuộc vùng đất huyện Khai Phong, tỉnh Hà Nam.
[1] Thời cổ khi dựng nước, đỉnh (vạc) là trọng khí biểu trưng quyền lực của nhà vua. Vạc đắm ý nói mất nước.
[3] Chiếc cung chạm trổ, chỉ chiếc cung của nhà vua, của vua dùng.