27/04/2024 05:19Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới
Thể thơ: Thất ngôn bát cú; Nước: Việt Nam; Thời kỳ: Cận đại
Đăng bởi hảo liễu vào 06/01/2015 16:00
Nguyên tác
寒花細雨夕陽天，
敬弔先生碑幕前。
繫樹情殷吳子劍，
臨風淚灑杜陵田。
再來華表將何日，
一夢羅浮已二年。
鳴世詩文衣缽在，
香江樓上水橋邊。
Phiên âm
Hàn hoa tế vũ tịch dương thiên,
Kính điếu tiên sinh bi mộ tiền.
Hệ thụ tình ân Ngô Tử[1] kiếm,
Lâm phong lệ sái Đỗ Lăng[2] điền.
Tái lai hoa biểu[3] tương hà nhật,
Nhất mộng La Phù[4] dĩ nhị niên.
Minh thế thi văn y bát[5] tại,
Hương giang lâu thượng thuỷ kiều biên.Dịch nghĩa
Trời lấm tấm mưa, hoa rũ buồn lúc trời về chiều
Đến thăm cúng trước mộ của ông
Bộc lộ tình cảm kiếm Ngô Tử treo trên cành cây
Lệ rơi trước gió giọt xuống ruộng Đỗ Lăng
Biết đến năm nào mới đến thăm lại nơi xưa
Giấc mộng La Phù đã được hai năm
Thơ văn dạy đời, y bát vẫn còn đó
Nhà bên sông Hương cạnh chiếc cầuBản dịch của Nguyễn Hữu Vinh
Chiều lại hoa sầu lấm tấm mưa
Đến thăm bia mộ cúng người xưa
Kiếm Ngô tình để treo cành gửi
Ruộng Đỗ mắt nhoà đón gió đưa
Thăm lại mộ xưa nào dịp nữa
Lên chơi tiên cảnh đã năm thừa
Thơ văn nức tiếng còn truyền lại
Nhà cạnh sông Hương cạnh bến bờ
Lời tự: "Học bộ thị lang" 學步侍郎 (Thơ làm trong thời kỳ làm thị lang bộ Học).
[1] Danh tướng Ngô Khởi 吳起 đời Chiến Quốc, giỏi cách dùng binh khí, viết binh thư gọi là "Ngô Tử". Đây ý chỉ tài năng của ông Phương Bá Hồ Nhữ Ngọc.
[2] Ruộng Đỗ Lăng, đây ý chỉ mộ của ông Phương Bá Hồ Nhữ Ngọc. Địa lý chí: "Đỗ Lăng huyện cựu Đỗ Bá quốc, hữu Chu hữu tướng quân Đỗ chủ từ" 杜陵田註、地理誌、杜陵縣舊杜伯國、有周右將軍杜主祠 (Đỗ Lăng thuộc nước Đỗ Bá xưa, có đền thờ của hữu tướng quân nhà Chu họ Đỗ. Thơ Trương Cửu Linh 張九齡 có nhắc đến: "Cộng bi nhân sự tuyệt, Duy đối Đỗ Lăng điền" 共悲人事絕，唯對杜陵田 (Chuyện đời còn mất chạnh lòng, Có chăng còn đó ruộng đồng Đỗ Lăng).
[3] Tấm biển, cờ chỉ đường đi, nơi đến.
[4] Núi tiên. Lấy ý từ "La Phù mộng" 羅浮夢 là giấc mơ lên tiên, về tiên cảnh, chết. Trong bài "La Phù sơn phú" 羅浮山賦 của Tạ Linh Vận 謝靈運 đời Đông Tấn có câu rằng: Khách đêm đến nằm mộng đến Mao Sơn là cửa hồ Động Đình thông đến núi La Phù, sáng mai theo đường, thấy đúng y như cảnh trong mộng. Tương truyền núi La Phù là thánh địa của đạo Lão nơi đạo sĩ Cát Hồng 葛洪 luyện thuốc tiên.
[5] Gậy, chén, áo hoặc vật để tượng trưng việc truyền nối.