02/05/2024 09:18Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới
Thể thơ: Thất ngôn bát cú; Nước: Việt Nam; Thời kỳ: Trần
Đăng bởi Vanachi vào 21/04/2006 16:37
Nguyên tác
木落都城九月天，
斜陽罩地截雲煙。
離鴻遠遠迎風陣，
隙月涓涓隔樹懸。
吟興四時秋易感，
人生萬事老堪憐。
兵戈況復彫殘後，
遙望晴旻一慨然。
Phiên âm
Mộc lạc đô thành cửu nguyệt thiên,
Tà dương tráo địa tiệt vân yên.
Ly hồng viễn viễn nghênh phong trận,
Khích nguyệt quyên quyên cách thụ huyền.
Ngâm hứng tứ thời thu dị cảm,
Nhân sinh vạn sự lão kham liên.
Binh qua huống phục điêu tàn hậu,
Dao vọng tình mân nhất khái nhiên.Dịch nghĩa
Lá cây rụng ở đô thành, dưới bầu trời tháng chín,
Bóng chiều lồng mặt đất cắt ngang mây khói.
Đàn chim hồng biệt ly xa xa bay ngược gió,
Vầng trằng theo ngọn cây bóng qua kẽ lá.
Hứng ngâm thơ trong bốn mùa, tới mùa thu là dễ cảm nhất,
Muôn việc trong đời người, đến tuổi già càng đáng thương.
Huống chi lại là cảnh điêu tàn sau cơn binh hoả,
Trông vời trời tạnh, một phen ngậm ngùi!Bản dịch của Hoàng Khôi
Tháng chín kinh thành lá úa vàng
Khói mây tan bóng trước tà dương
Xa xa cánh nhạn theo làn gió
Sừng sững hàng cây lộng bóng gương
Ngâm hứng bốn mùa thu dễ cảm
Nhân sinh muôn việc tuổi càng thương
Sau cơn binh hỏa đều tan tác
Ngắm cảnh trời quang trí vấn vương
Năm 1407, khi quân Minh vào Đông đô, sau trận đánh quyết định tại Hàm Tử vào ngày 4 tháng 5 năm 1407 với việc bắt sống Nguyễn Hy Chu, giết Hồ Xạ cùng hàng vạn quân Đại Ngu, cha con họ Hồ thoát thân trên vài chiếc thuyền nhỏ, quân chủ lực nhà Hồ hoàn toàn tan vỡ. Cánh chim báo hiệu ly hương hiện lên buồn bã. Có thể bài thơ này sáng tác bởi một người già cam chịu, sau cuộc loạn ly.