Tuyệt mệnh thi

絕命詩

Có bản chép như sau:

汗馬艱關報國仇，
只因兵敗致身休。
英雄莫把贏輸論，
宇宙相看節義留。
但得死驚胡虜魄，
不甘生斷將軍頭。
當年萩水波流血，
龍島秋風起暮愁。

Hãn mã gian quan báo quốc cừu,
Chỉ nhân binh bại trí thân hưu.
Anh hùng mạc bả doanh thâu luận,
Vũ trụ tương khan tiết nghĩa lưu.
Đãn đắc tử kinh Hồ lỗ phách,
Bất cam sinh đoạn tướng quân đầu.
Đương niên Tho thuỷ ba lưu huyết,
Long đảo thu phong khởi mộ sầu.

Theo Giai thoại lang nho (Lãng Nhân, Nam chi tùng thư xuất bản, 1972) thì đây là bài thơ tuyệt mệnh của Nguyễn Hữu Huân. Tuy nhiên, theo sách Nguyễn Hữu Huân: nhà yêu nước kiên cường, nhà thơ bất khuất (NXB TP. Hồ Chí Minh, 1986) thì bài này không phải thơ tuyệt mệnh của ông, nhưng rất có thể do ông làm để ca ngợi Trần Xuân Hoà vào khoảng đầu thu năm 1864, khi ông này bị quân Pháp giải qua vùng sông Mỹ Tho, và ghi tiêu đề bài này là Điếu Trần Xuân Hoà.

Nguồn:
1. Lãng Nhân, Giai thoại lang nho, Nam chi tùng thư xuất bản, 1972
2. Nguyễn Hữu Huân: nhà yêu nước kiên cường, nhà thơ bất khuất, NXB TP. Hồ Chí Minh, 1986
3. Cao Tự Thanh, Việt Nam bách gia thi, NXB Văn hoá Sài Gòn, 2005
[1] Trong câu này dùng chỉ quân Pháp.
[2] Sông Mỹ Tho.
[3] Cù lao Rồng.