26/04/2024 06:42Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới

Tuyệt mệnh thi
絕命詩

Tác giả: Nguyễn Hữu Huân - 阮友勳

Thể thơ: Thất ngôn bát cú; Nước: Việt Nam; Thời kỳ: Nguyễn
Đăng bởi Vanachi vào 13/09/2007 16:06

 

Nguyên tác

汗馬難堪為國仇，
只因兵敗致身休。
英雄莫把贏輸論，
宇宙長看節義留。
無怖以驚胡虜魄，
不降甘斷將君頭。
當年萩水波流血，
龍島秋風起暮愁。

Phiên âm

Hãn mã nan kham vị quốc cừu,
Chỉ nhân binh bại trí thân hưu.
Anh hùng mạc bả doanh thâu luận,
Vũ trụ trường khan tiết nghĩa lưu.
Vô bố dĩ kinh Hồ lỗ[1] phách,
Bất hàng cam đoạn tướng quân đầu.
Đương niên Tho thuỷ[2] ba lưu huyết,
Long đảo[3] thu phong khởi mộ sầu.

Bản dịch của Phan Bội Châu

Ruổi dong vó ngựa trả thù chung,
Binh bại cho nên mạng phải cùng.
Tiết nghĩa vẫn lưu cùng vũ trụ,
Hơn thua sá kể với anh hùng!
Nổi xung mất vía quân Hồ lỗ,
Quyết thác không hàng, rạng núi sông.
Tho Thuỷ ngày rày pha máu đỏ,
Đảo Rồng hiu hắt ngọn thu phong.
Có bản chép như sau:
汗馬艱關報國仇，
只因兵敗致身休。
英雄莫把贏輸論，
宇宙相看節義留。
但得死驚胡虜魄，
不甘生斷將軍頭。
當年萩水波流血，
龍島秋風起暮愁。

Hãn mã gian quan báo quốc cừu,
Chỉ nhân binh bại trí thân hưu.
Anh hùng mạc bả doanh thâu luận,
Vũ trụ tương khan tiết nghĩa lưu.
Đãn đắc tử kinh Hồ lỗ phách,
Bất cam sinh đoạn tướng quân đầu.
Đương niên Tho thuỷ ba lưu huyết,
Long đảo thu phong khởi mộ sầu.
Theo Giai thoại lang nho (Lãng Nhân, Nam chi tùng thư xuất bản, 1972) thì đây là bài thơ tuyệt mệnh của Nguyễn Hữu Huân. Tuy nhiên, theo sách Nguyễn Hữu Huân: nhà yêu nước kiên cường, nhà thơ bất khuất (NXB TP. Hồ Chí Minh, 1986) thì bài này không phải thơ tuyệt mệnh của ông, nhưng rất có thể do ông làm để ca ngợi Trần Xuân Hoà vào khoảng đầu thu năm 1864, khi ông này bị quân Pháp giải qua vùng sông Mỹ Tho, và ghi tiêu đề bài này là Điếu Trần Xuân Hoà.

[1] Trong câu này dùng chỉ quân Pháp.
[2] Sông Mỹ Tho.
[3] Cù lao Rồng.

In từ trang: https://www.thivien.net/ » Nguyễn Hữu Huân » Tuyệt mệnh thi