25/04/2024 07:32Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới
Thể thơ: Thất ngôn bát cú; Nước: Việt Nam; Thời kỳ: Nguyễn
Đăng bởi Vanachi vào 11/07/2005 22:54
Nguyên tác
六塔城南繫一官，
海雲夜渡石巑岏。
窮陬嵐瘴三年戍，
故國煙花二月寒。
一別不知何處住，
重逢當作再生看。
海天茫渺千餘里，
神魄相求夢亦難。
Phiên âm
Lục Tháp[1] thành nam hệ nhất quan,
Hải Vân dạ độ thạch toàn ngoan.
Cùng tưu lam chướng[2] tam niên thú,
Cố quốc yên hoa nhị nguyệt hàn.
Nhất biệt bất tri hà xứ trú?
Trùng phùng đương tác tái sinh khan.
Hải thiên mang diểu thiên dư lý,
Thần phách tương cầu mộng diệc nan!Dịch nghĩa
Chức quan buộc chân anh ở phía nam thành Lục Tháp,
Đi vào đó ban đêm phải vượt đèo Hải Vân, đá lởm chởm.
Anh ở nơi hẻo lánh đầy khí độc ấy ròng rã đã ba năm trời,
Tiết tháng hai lạnh lẽo chắc nhớ hoa khói ở quê nhà lắm.
Kể từ khi từ biệt, nay không biết đích xác ở nơi nào,
Cuộc trùng phùng có lẽ phải đợi đến kiếp sau.
Trời bể mênh mang, đường xa nghìn dặm,
Hồn phách tìm nhau trong giấc mộng cũng thấy khó khăn.Bản dịch của Nguyễn Thạch Giang
Quan nơi sáu tháp thân ràng buộc,
Đêm tối qua đèo đá nhấp nhô.
Ba tết dòn xa miền hẻo lánh,
Tháng hai quê cũ cảnh tiêu sơ.
Chia tay chẳng biết phương nào trú,
Gặp mặt âu đành kiếp khác chờ.
Trời bể mịt mùng ngàn dặm thẳm,
Tìm nhau khó cả thấy trong mơ!
Anh của Nguyễn Du là Nguyễn Nễ (1761-1805) giữ chức Hiệp tán quân cơ Sơn Tây. Khi Lê Chiêu Thống sang Trung Quốc, ông theo không kịp, về quê mẹ ở Bắc Ninh. Sau có người tiến cử, ông theo Tây Sơn, giữ chức Hàn lâm thị thư, sau đó làm Phó sứ tuế cống sang Trung Quốc. Khi Gia Long lên ngôi, ông ra trình diện, làm quan vài năm rồi mất.
[1] Tức thành Bình Định ngày nay, có 8 cụm tháp nhưng chỉ còn 6 cụm gần đường dễ thấy. (theo Quách Tấn)
[2] Vùng xa xôi hẻo lánh, chỉ Bình Định, thuộc phía nam thành Lục Tháp, nơi Nguyễn Nễ làm quan.