20/04/2024 11:44Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới
Thể thơ: Thất ngôn bát cú; Nước: Trung Quốc; Thời kỳ: Thịnh Đường
Đăng bởi hongha83 vào 16/08/2008 08:02
Nguyên tác
漢文皇帝有高臺，
此日登臨曙色開。
三晉雲山皆北向，
二陵風雨自東來。
關門令尹誰能識，
河上仙翁去不迴。
且欲近尋彭澤宰，
陶然共醉菊花杯。
Phiên âm
Hán Văn hoàng đế hữu Cao Đài[1],
Thử nhật đăng lâm thự sắc khai.
Tam Tấn[2] vân sơn giai bắc hướng,
Nhị Lăng[3] phong vũ tự đông lai.
Quan môn lệnh doãn[4] thuỳ năng thức,
Hà thượng tiên ông[5] khứ bất hồi.
Thả dục cận tầm Bành Trạch tể[6],
Đào nhiên cộng tuý cúc hoa bôi.Dịch nghĩa
Hán Văn hoàng đế có xây toà đài cao
Hôm nay lên nhìn xuống ánh nắng ban mai chiếu mọi nơi
Mây núi bên Tam Tấn đều hướng về phía bắc
Mưa gió bên hai lăng đền từ hướng đông lại
Có lệnh doãn giữ cửa quan nào còn biết đến
Hà thượng tiên ông đi biệt không trở về nữa
Thôi hãy thử tìm ông Bành Trạch tể
Vui vui vẻ vẻ cùng nhau say ly rượu cúcBản dịch của Lê Nguyễn Lưu
Hán Văn hoàng đế dựng đài cao
Sáng sớm lên đây nắng chiếu vào
Cõi bắc núi mây Tam Tấn vượt
Miền đông mưa gió Nhị Lăng bao
Quan môn lệnh doãn đâu tìm nhỉ?
Hà thượng tiên ông chẳng thấy nào!
Những muốn về thăm Bành Trạch huyện
Cùng say rượu cúc với ông Đào
Vọng Tiên đài là đài do Hán Văn Đế dựng lên. Hà thượng ông đem Lão Tử hiến Văn Đế, rồi đi biệt tích. Đế ở Tây Sơn dựng đài trông ngóng, đặt tên là Vọng Tiên đài.
[1] Tên đài, nằm ở huyện Lạc Dương, tỉnh Hà Nam.
[2] Ba nước Tấn. Đời Chiến Quốc, họ Nguỵ, họ Hàn và họ Triệu nối đời làm quan Khanh nước Tấn. Đến năm thứ 23 đời Uy Liệt Vương 威烈王 (Cơ Ngọ 姬午, 425-402 tr.CN) nhà Đông Chu (402 tr.CN), Tấn Tĩnh Công 晋静公 (Câu Tửu 俱酒, vua cuối cùng của nhà Tấn) hèn yếu, ba quan Khanh là Hàn Cảnh Hầu 韩景侯 (408-400 tr.CN), Triệu Liệt Hầu 赵烈侯 (408-387 tr.CN) và Nguỵ Văn Hầu 魏文侯 (445-396 tr.CN) chiếm ngôi vua Tấn chia nước làm ba gọi là Hàn (12 đời), Triệu (13 đời), Nguỵ (9 đời). Đời sau gọi là Tam Tấn. Đất Tam Tấn nay là tỉnh Sơn Tây, Hà Nam và một phần phía nam tỉnh Hà Bắc.
[3] Nam lăng và Bắc lăng. Nam lăng là chỗ táng mộ ông Cao (tức ông Cao Câu - con ông Khổng Giáp) là vua thứ 15 của nhà Hạ. Bắc lăng là chỗ ngày xưa vua Chu Văn Vương 周文王 (Cơ Xương 姬昌, 1152-1065 tr.CN) đi tuần thú thường vào tránh mưa gió.
[4] Là lệnh doãn coi cửa quan, tức Doãn Hỷ, Lão Tử từng giao cho quyển "Đạo đức kinh".
[5] Là Hà thượng ông, từng đem Lão Tử hiến Văn Đế.
[6] Đào Tiềm thời Tấn làm Bành Trạch tể, thường uống rượu cúc vào tiết trùng dương.