28/03/2024 21:03Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới

Hội đồng chuột
Conseil tenu par les rats

Tác giả: Jean de La Fontaine

Nước: Pháp
Đăng bởi hongha83 vào 11/03/2009 09:27

 

Nguyên tác

Un Chat, nommé Rodilardus,
         Faisait de Rats telle déconfiture
              Que l’on n’en voyait presque plus,
Tant il en avait mis dedans la sépulture.
Le peu qu’il en restait, n’osant quitter son trou,
Ne trouvait à manger que le quart de son soû;
Et Rodilard passait, chez la gent misérable,
              Non pour un Chat, mais pour un Diable.
              Or, un jour qu’au haut et au loin
              Le Galand alla chercher femme,
Pendant tout le sabbat qu’il fit avec sa dame,
Le demeurant des Rats tint chapitre en un coin
              Sur la nécessité présente.
Dès l’abord, leur Doyen, personne fort prudente,
Opina qu’il fallait, et plus tôt que plus tard,
Attacher un grelot au cou de Rodilard;
              Qu’ainsi, quand il irait en guerre,
De sa marche avertis ils s’enfuiraient sous terre;
              Qu’il n’y savait que ce moyen.
Chacun fut de l’avis de Monsieur le Doyen;
Chose ne leur parut à tous plus salutaire.
La difficulté fut d’attacher le grelot.
L’un dit: Je n’y vas  point, je ne suis pas si sot;
L’autre: Je ne saurais. Si bien que sans rien faire
         On se quitta. J’ai maints chapitres vus,
         Qui pour néant se sont ainsi tenus:
Chapitres, non de Rats, mais chapitres de moines,
              Voire chapitres de chanoines.

              Ne faut-il que délibérer,
              La cour en conseillers foisonne;
              Est-il besoin d’exécuter,
              L’on ne rencontre plus personne.

Bản dịch của Nguyễn Văn Vĩnh

Một con mèo tên là Trạng Mỡ
Bắt chuột nhiều long lở hầm hang
Mèo đâu dữ dội lạ dường
Để cho đến nỗi sạch quang trong ngoài
Hoạ còn sót một hai chú lỏi
Đố dám thò ra khỏi cửa hang
Chú nào cũng đói họng gang
Trông thấy Trạng Mỡ coi dường yêu tinh
May được buổi tiên sinh chạy gái
Chốn cao xa trên mái nhà người
Chuột thừa được lúc thảnh thơi
Họp nhau bàn việc kim thời nguy nan
Chú chuột già ra bàn ngay trước:
- Liệu mau mau trong bước hiểm nghèo
Đem chuông mà buộc cổ mèo
Để cho khi hắn leo trèo tìm ta
Leng keng nghe hiệu là ta chạy
Ai cũng khen mà lạy Cụ Trùm
Duy còn một việc đeo chuông
Nghe như hơi khó tìm phương thi hành
Hỏi lũ chuột thì anh từ cáo
Anh lại rằng: - Đây lão dại gì?
Đã đành nơi chết ai đi
Ngẩn ngơ một lát rồi thì hội tan
Té ra cuộc luận bàn thực hão
Có lạ gì bàn láo xưa nay
Chẳng là việc chuột thế này
Việc dân, việc nước cũng hay bàn xằng

Thơ rằng:
Nghị luận còn dở dang
Triều đình đông nhan nhản
Thi hành lâm cục trung
Bá quan đà tận tán
Dựa theo truyện của Abstémius.

Bài thơ này đã được nhạc sĩ Y Vân phổ nhạc thành bài hát Hội đồng chuột.

In từ trang: https://www.thivien.net/ » Jean de La Fontaine » Hội đồng chuột