27/04/2024 08:35Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới
Thể thơ: Thất ngôn bát cú; Nước: Việt Nam; Thời kỳ: Cận đại
Đăng bởi Vanachi vào 05/04/2006 08:32
Ông chẳng hay ông tuổi đã già,
Năm nay[1] ông cũng lão đây mà.
Anh em, làng xóm xin mời cả,
Xôi bánh, trâu heo[2] cũng gọi là.
Chú Đáo bên làng[3] lên với tớ,
Ông Từ ngõ chợ lại cùng ta[4].
Bây giờ đến bậc ăn dưng[5] nhỉ,
Có rượu thời ông chống gậy ra.
Rút từ Quốc văn tùng ký (AB.383), Quế Sơn Tam nguyên thi tập (A.3160), Quế Sơn thi tập (A.469). Tiêu đề trong Quế Sơn Tam nguyên thi tập chép là Năm mươi thọ, Quế Sơn thi tập chép là Hý tác.
Theo phong tục của địa phương nhà thơ trước đây, hàng năm vào ngày mồng 6 tháng Giêng âm lịch, các cụ bô lão trong làng đến sáu mươi tuổi thì làm lễ tế ở đình làng gọi là lễ lên lão. Còn các cụ từ năm mươi lăm tuổi trở lên thì vào ban lão làng, trông coi việc tế lễ cho đến sáu mươi tuổi mới thôi. Ý nói nhà thơ cũng đã đứng vào hàng lão làng.
Hai ông Đáo và ông Đoài cùng tên lão một lần với nhà thơ. Chú Đáo ở giáp Đoài, Nguyễn Khuyến ở giáp Đông (cùng làng Vị Hạ). Ông Từ tên là Mai Đặc, ở xóm Chợ, vì ông giữ chức Thủ từ nên gọi là ông Từ.
[1] Có bản chép là “Năm lăm”, “Năm mươi”.
[2] Có bản chép là “giò heo”.
[3] Có bản chép là “Chú Láo bên người”.
[4] Có bản chép là “Ông Từ xóm chợ lại cùng ta”, “Ông Từ ngõ chợ lễ cùng ta”.
[5] Ăn không. Ý nói từ nay nhà thơ bắt đầu được miễn mọi đóng góp trong phe giáp và được hưởng các quyền lợi ăn uống biếu xén như các bô lão khác.