25/04/2024 16:03Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới
Thể thơ: Thất ngôn bát cú; Nước: Việt Nam; Thời kỳ: Nguyễn
Đăng bởi hongha83 vào 14/04/2016 17:18
Nguyên tác
文章一脉引家慶
吾弟今秋歯郡庠
喬木鶯聲初出谷
青雲鴈字正成行
娛親喜入班欄彩
弄子祥宜次第璋
我願堂英增葦葦
更兼芝玉滿庭芳
Phiên âm
Văn chương nhất mạch dẫn gia khương (khánh)
Ngô đệ kim thu xỉ quận tường
Kiều mộc oanh thanh sơ xuất cốc
Thanh vân nhạn tự chính thành hàng
Ngu thân hỷ nhập ban[1] lan thái
Lộng tử[2] tường nghi thứ đệ chương
Ngã nguyện Đường anh[3] tăng vĩ vĩ
Cánh kiêm chi ngọc mãn đình phươngDịch nghĩa
Long mạch văn chương đem lại phúc lớn cho nhà ta
Mùa thu năm nay em ta đến tuổi vào trường huyện học
Trên cây cao có tiếng hót của chim oanh vừa bay ra khỏi hang
Bên đường mây đàn nhạn đã xếp thành hàng chữ
Làm cho cha mẹ vui vì được dự vào hàng áo màu sặc sỡ
Bày trò chơi đùa cho con nên dùng ngọc chương
Ta nguyện làm bông hoa đường lệ thêm phần rực rỡ
Lại có cả cỏ ngọc cho thơm khắp sân nhàBản dịch của Bùi Hạnh Cẩn
Phúc nhà một mạch nối văn chương
Thu nay em đã tới huyện trường
Cây lớn tiếng oanh vừa khỏi động
Mây xanh chữ nhạn đã thành hàng
Áo ban cha mẹ mừng khoe sắc
Cành ngọc đàn con vẻ rộn ràng
Thêm đẹp Đường anh ta ước muốn
Chi lan lại nữa khắp sân thơm
[2] Tức Lộng chương (chơi ngọc chương), nghĩa là sinh con trai. Kinh Thi có câu: nãi sinh nam tử, tái lộng chi chương (sinh con trai thì cho chơi ngọc chương).
[3] Tức hoa đường lệ (hay thường đệ). Xuất phát từ thiên Tiểu nhã thuộc phần Nhã trong Kinh Thi. Nội dung như sau: "常棣之華, 鄂不韡韡, 凡今之人, 莫如兄弟. Thường đệ chi hoa, Ngạc bất vĩ vĩ? Phàm kim chi nhân, Mạc như huynh đệ (Hoa thường đệ tưng bừng đua nở/ Há lại không rực rỡ xinh tươi?/ Giờ đây tất cả những người/ So cùng huynh đệ ấy thời bằng đâu - Tạ Quang Phát dịch. Hoa đường lệ tượng trưng cho tình anh em
[1] Áo quần có màu sắc. Điển này xuất phát từ tác phẩm Nhị thập tứ hiếu. Chuyện kể rằng Lão Lai Tử là người nước Sở thời Xuân Thu, ở với cha mẹ rất có hiếu, tuổi đã già mà thường mặc áo sắc lốm đốm nhảy múa như trẻ con cho cha mẹ xem. Sau dùng để chỉ những người con có hiếu.