11/05/2024 02:48Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới
Thể thơ: Thất ngôn bát cú; Nước: Việt Nam; Thời kỳ: Hậu Lê, Mạc, Trịnh-Nguyễn
Đăng bởi tôn tiền tử vào 14/03/2024 20:24
Nguyên tác
黎衰學舍半蔬園，
禮樂聲名此獨存。
圣代一新周泮水，
儒林共樂漢橋門。
吾交文憲中州貴，
洪武遺徽萬古尊。
歸報賢關多士秀，
笙鎔黼黻我王言。
Phiên âm
Lê suy học xá bán sơ viên,
Lễ nhạc thanh danh thử độc tồn.
Thánh đại nhất tân Chu Phán[1] thuỷ,
Nho lâm cộng lạc Hán Kiều môn[2].
Ngô giao văn hiến trung châu quý,
Hồng Vũ[3] di huy vạn cổ tôn.
Quy báo hiền quan đa sĩ tú,
Sinh dung phủ phất ngã vương ngôn.Dịch nghĩa
Nhà Lê suy, khu nhà học một nửa đã thành vườn rau xanh,
Riêng nơi đây lễ nhạc, thanh danh vẫn còn giữ được như cũ.
Đời vua thánh một phen đổi mới nhà Phán thuỷ thời Chu,
Lòng nho sĩ cùng vui với Kiều môn nhà Hán.
Xứ ta là nơi có tiếng trong những nước văn hiến,
Ánh sáng từ thời Hồng Vũ để lại vẫn muôn thuở được tôn vinh.
Nhiều kẻ sĩ ưu tú về báo ở cửa đón người hiền,
Tấu trống chuông, thêu hoa văn trên lễ phục, ca ngợi vua ta.Bản dịch của Đinh Tú Anh
Lê suy, nhà học trồng rau, để,
Một nửa thanh danh, lễ nhạc và.
Vua thánh sửa sang nhà Phán với,
Lòng nho vui với cửa Kiều ra.
Xứ ta nức tiếng muôn đời, nước,
Hồng Vũ hào quang vạn thuở, nhà.
Nhiều kẻ báo về nhiều kẻ trí,
Rung chuông, thêu gấm ngợi vua ta.
Nguyên dẫn: Trường Giám tức Quốc Tử Giám, ở phía tây nam kinh thành, xưa là nơi dạy học cho hoàng tử và con cái các quan, được coi là trường đại học đầu tiên ở nước ta. Đến thời Nguyễn, đặt quan Đốc học và Trợ giáo; các ngày sóc, vọng hằng tháng có tổ chức khoá tập sĩ tử, hai tháng trọng xuân, trọng thu, sĩ tử về đây học tập, bình thơ, bình văn. Nay đã thành quy chế cũ.
14/3/2024
[1] Nhà dạy học của Khổng Tử trên bờ sông Phán thời Chu.
[2] Cửa trên cầu để sĩ tử qua thi thời Hán.
[3] Niên hiệu đời vua Minh Thái Tổ (1368-1398).