29/03/2024 15:55Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới

Kỳ 18
其十八

Tác giả: Vũ Phạm Hàm - 武范邯

Thể thơ: Thất ngôn bát cú; Nước: Việt Nam; Thời kỳ: Cận đại
Đăng bởi Vanachi vào 01/10/2018 22:42

 

Nguyên tác

到處明知是暗投,
道非身外更何求。
三春月照千山路,
萬事風波一葉舟。
懶出任從遊子笑,
清言遠待玉人酬。
鱸魚正羨不歸去,
回首更慚江上鷗。

Phiên âm

Đáo xứ minh tri thị ám đầu[1],
Đạo phi thân ngoại cánh hà cầu.
Tam xuân nguyệt chiếu thiên sơn lộ,
Vạn sự phong ba nhất điệp chu.
Lại xuất nhậm tòng du tử tiếu,
Thanh ngôn[2] viễn đãi ngọc nhân[3] thù.
Lô ngư[4] chính tiễn bất quy khứ,
Hồi thủ cánh tàm giang thượng âu[5].

Dịch nghĩa

Đến nay mới hay tài năng đã ngầm lỡ vứt đi rồi,
Đạo không ở ngoài thân ta, sao lại phải đi cầu tìm ở nơi đâu.
Ba năm trôi qua, muôn đời ánh trăng vẫn chiếu rọi trên đỉnh núi,
Phong ba muôn việc chỉ phó mặc một lá thuyền trôi.
Lười nhác đành cam cho lũ trẻ cười nhạo,
Thơ hay gửi bạn tri âm còn chờ lời đáp lại.
Cá lư đang mùa ngon mà chẳng được về,
Quay đầu lại thẹn với cánh âu trên sông.

Bản dịch của Nguyễn Đức Toàn (II)

Đến nơi mới rõ tối đâm đầu,
Đạo ở nơi thân lọ phải cầu.
Ba xuân trăng rọi muôn đời núi,
Vạn sự phong ba một lá sầu.
Lười nhác cam đành con trẻ nhạo,
Thơ hay xa đợi bạn hiền đâu.
Gỏi ngư vừa nhớ sao chẳng ẩn,
Ngoảnh đầu lại thẹn với đàn âu.
Các câu được trích từ:
- Câu 1. Trịnh Cốc, Thục trung xuân mộ (câu 1)
- Câu 2. Đỗ Mục, Đăng Trì Châu Cửu Hoa phong ký Trương Hựu (câu 6)
- Câu 3. Ôn Đình Quân, Xuân nhật tương dục đông du ký Miêu Thân (câu 5)
- Câu 4. Lý Thương Ẩn, Vô đề (kỳ nhất) (câu 1)
- Câu 5. Tiết Phùng, Trường An xuân nhật (câu 7)
- Câu 6. Quyền Đức Dư, Đoan Công (câu 4)
- Câu 7. Triệu Hỗ, Trường An vãn thu (câu 7)
- Câu 8. Triệu Hỗ, Hựu ức Sơn Dương (câu 4)

[1] Ngầm ném đi. Đường thi cổ suý: “Thử ngôn hữu tài mạc dụng như minh châu ám đầu” 此言有才莫用如明珠暗投 (Đó là nói người có tài mà không được dùng cũng như ngọc minh châu vị ngầm ném vứt đi).
[2] Chỉ những lời cao đàm thanh nhã, như thù tạc thơ văn.
[3] Chỉ người bạn tri âm.
[4] Cá lư. Thế thuyết tân ngữ - Chức giám: Trương Quý Ưng làm quan xa nhà, nhớ đến các món canh rau, gỏi cá lư ở quê than rằng “Đời người quý ở thích chí mà thôi, sao lại để sợi cương sĩ hoạn buộc dắt đi ngàn dặm mà cầu danh tước hão huyền” nói rồi từ quan bỏ về.
[5] Xem chú thích Kỳ 2, 10.

In từ trang: https://www.thivien.net/ » Vũ Phạm Hàm » Kỳ 18