19/04/2024 12:30Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới
Thể thơ: Thất ngôn bát cú; Nước: Việt Nam; Thời kỳ: Cận đại
Đăng bởi tôn tiền tử vào 13/02/2019 20:30
Nguyên tác
含羞小草每知慚，
非過時梅實七三。
守己不為村婦等，
畏人能與秀才參。
雪冰自信心無愧，
岷玉難分眼亦凡。
知我不知姑莫問，
堅貞容作石岩岩。
Phiên âm
Hàm tu[1] tiểu thảo mỗi tri tàm,
Phi quá thời mai thực thất tam[2].
Thủ kỷ bất vi thôn phụ đẳng,
Uý nhân năng dữ Tú tài tham.
Tuyết băng tự tín tâm vô quý,
Dân ngọc nan phân nhãn diệc phàm.
Tri ngã bất tri cô mạc vấn,
Kiên trinh dung tác thạch nham nham.Dịch nghĩa
Hàm tu là loại cỏ bé mà còn biết xấu hổ
Chưa qua khỏi cái thời giữa khoản quả mai mười phần còn bảy phần rồi còn ba phần
Giữ mình chẳng làm hạng phụ nữ quê mùa
Sợ người ưa làm như anh học trò chỗ nào cũng chen vào
Tự tin giữ chí trong sạch như băng tuyết nên lòng không thẹn
Đá dân với ngọc không phân biệt được thì có mắt cũng như mù
Bản cô nương chẳng cần hỏi biết ta hay không biết ta
Chỉ kiên trinh giữ chí làm như đất đá trơ trơBản dịch của Đặng Quý Địch
Cỏ bé hàm tu còn mắc cỡ
Huống mai ba bảy dẫu lo thời
Gái quê ngớ ngẩn không thèm học
Cậu tú lanh chanh chẳng dám chơi
Tự giữ tuyết băng vui cái dạ
Khôn phân ngọc đá uổng con ngươi
Biết ta hay chẳng? Không cần hỏi
Như đá kiên trinh đứng giữa trời
Tập thơ không thấy chép bài xướng của bài thơ này.
[1] Tục gọi cây xấu hổ, cũng gọi cây trinh nữ, đụng đến thì lá liền xếp lại.
[2] Quả mai ba bảy. Kinh thi: “Phiếu hữu mai, kỳ thực thất hề, kỳ thực tam hề” (Quả mai đang mười phần còn lại 7 phần rồi còn 3 phần), ví với con gái lớn nhưng lấy chồng cũng còn kịp thời.