26/04/2024 15:46Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới
Thể thơ: Thất ngôn cổ phong; Nước: Việt Nam; Thời kỳ: Nguyễn
Đăng bởi hongha83 vào 16/04/2016 09:11
Nguyên tác
有此身來百責懸，
行為本領業為先。
行須無愧德方達，
業必有成攻乃全。
無愧莫如循禮度，
有成只在好精專。
惰來勿謂猶多日，
歉處休言尚少年。
質判高低應有命，
學關勤怠豈由天。
衹聞小慧無足恃，
未見中村不可遷。
克念若能狂作聖，
困知須信士希賢。
悠悠千里無他話，
自愛關情要勉旃。
Phiên âm
Hữu thử thân lai bách trách huyền,
Hành vi bản lĩnh nghiệp vi tiên.
Hạnh tu vô quý đức phương đạt,
Nghiệp tất hữu thành công nãi toàn.
Vô quý mạc như tuần lễ độ,
Hữu thành chỉ tại hảo tinh chuyên.
Đoạ lai vật vị do đa nhật,
Khiếm xứ hưu ngôn thượng thiếu niên.
Chất phán cao đê ưng hữu mệnh,
Học quan cần đãi khởi do thiên.
Chỉ văn tiểu tuệ vô túc thị,
Vị kiến trung thôn bất khả thiên.
Khắc niệm nhược năng cuồng tác thánh,
Khốn tri tu tín sĩ hy hiền.
Du du thiên lý vô tha thoại,
Tự ái quan tình yếu miễn chiên.Dịch nghĩa
Có tấm thân này là mang theo trăm mối lo
Phẩm hạnh là bản lĩnh và sự nghiệp là trước nhất
Phẩm hạnh không có điều gì hổ thẹn đức mới đạt
Sự nghiệp phải có thành thì công mới trọn vẹn
Không hổ thẹn thì chẳng gì bằng theo đúng lễ độ
"Có" thành chỉ là do ham thích tinh và chuyên
Khi thói lười đến thì chớ bảo còn nhiều ngày tháng
Còn chỗ khiếm khuyết thì đừng nói hãy còn thiếu niên
Phán xét tư chất cao hay thấp ắt là có mệnh
Việc học liên quan đến sự chăm hay lười, há phải do trời
Chỉ nghe trí tuệ nhỏ không đủ để trông cậy
Chứ chưa thấy tài năng trung bình không thể đổi dời
Hãy nhớ rằng như kẻ cuồng làm được thánh
Thì nên biết chắc rằng cần tin kẻ sĩ có hy vọng trở thành người hiền
Ngàn dặm xa vời không có chuyện gì khác
Tự thấy yêu mến tình cảm anh em nên phải cố gắngBản dịch của Trần Lê Văn
Đã có thân trách nhiệm theo liền
Hạnh là bản lĩnh, nghiệp đầu tiên
Hạnh không hổ thẹn, đức hẳn đạt
Nghiệp có làm nên, công mới tuyền
Không thẹn chỉ vì theo lễ độ
Làm nên bởi tại biết tinh chuyên
Biếng lười, chớ nói ngày dài rộng
Thiếu sót, đừng vin tuổi thiếu niên
"Tư chất thấp cao do mệnh cả"
Học do siêng nhác, há trời riêng!
Chỉ nghe trí nhỏ khôn nhờ cậy
Nào thấy tài thường khó biến thiên
Nên nhớ gã cuồng làm được thánh
Cần tin kẻ sĩ ngóng nên hiền
Xa vời ngàn dặm không điều khác:
Yêu mến chân thành, mong gắng lên!
Nguyên chú: “Oánh tư chất bất cập Niệm cố vân” 瑩資質不及念故云 (Oánh tư chất không bằng Niệm nên nói thế).