25/04/2024 09:04Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới
Thể thơ: Ngũ ngôn bát cú; Nước: Trung Quốc; Thời kỳ: Minh
Đăng bởi tôn tiền tử vào 18/09/2021 13:56
Nguyên tác
上谷風塵起，
良人去不歸。
青樓多涕淚，
紫塞隔音徽。
月下秋砧急，
庭前桐葉飛。
榆關萬里道，
何處寄寒衣。
Phiên âm
Thượng Cốc[1] phong trần khởi,
Lương nhân khứ bất quy.
Thanh lâu đa thế lệ,
Tử tái[2] cách âm huy[3].
Nguyệt hạ thu châm cấp,
Đình tiền đồng diệp phi.
Du Quan[4] vạn lý đạo,
Hà xứ ký hàn y.Bản dịch của phanlang @www.tvvn.org
Gió bụi nổi trên Thượng Cốc,
Chồng em đi chẳng trở về.
Thanh lâu lệ rơi nhiều lắm,
Ải tía thư không đến quê.
Dưới trăng chày thu đập gấp,
Trước vườn lá ngô đồng bay.
Đường ra Du Quan vạn dặm,
Nơi nao gửi áo ấm nầy.
[1] Tên quận, nay là huyện Hoài Lai 懷來, thành phố Trương Gia Khẩu 張家口, tỉnh Hà Bắc, thời Xuân Thu - Chiến Quốc thuộc nước Yên, được Yên Chiêu Vương Cơ Chức 姬職 (?-279 tr.CN) kiến lập năm 283 tr.CN. Tướng Tần Khai 秦開 nước Yên đánh thắng rợ Đông Hồ 東胡 và Triều Tiên 朝鮮, Yên Chiêu Vương lập năm quận từ tây sang đông: Thượng Cốc 上谷, Ngư Dương 漁陽, Hữu Bắc Bình 右北平, Liêu Tây 遼西, Liêu Đông 遼東 dọc theo Trường Thành.
[3] Thư từ tin tức
[2] Chỉ Trường Thành. Thôi Báo 崔豹 đời Tấn trong Cổ kim chú 古今註: “Tần trúc Trường Thành, thổ sắc giai tử, Hán tái diệc nhiên, cố xưng tử tái yên” 秦築長城，土色皆紫，漢塞亦然，故稱紫塞焉 (Nhà Tần xây Trường Thành, đất một màu tía, ải Hán cũng vậy, xưa gọi ải tía).
[4] Tức Sơn Hải quan 山海關, còn gọi là Lâm Lư quan 臨閭關, ải cực đông của Trường Thành, thuộc tỉnh Hà Bắc, cách Tần Hoàng đảo 秦皇島 15km về phía đông bắc. Cao Thích 高適 đời Đường trong Yên ca hành 燕歌行: “Song kim phạt cổ hạ Du Quan, Tinh bái uy di Kiệt Thạch gian” 摐金伐鼓下榆關，旌旆逶迤碣石間 (Khua chiêng dóng trống kéo xuống Du Quan, Cờ xí uốn lượn quanh vùng Kiệt Thạch).