29/03/2024 15:09Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới

Sơ khởi
初起

Tác giả: Lý Thương Ẩn - 李商隱

Thể thơ: Thất ngôn tứ tuyệt; Nước: Trung Quốc; Thời kỳ: Vãn Đường
Đăng bởi Diệp Y Như vào 03/05/2010 04:34

 

Nguyên tác

想象咸池日欲光,
五更鐘後更迴腸。
三年苦霧巴江水,
不為離人照屋梁。

Phiên âm

Tưởng tượng Hàm Trì[1] nhật dục quang,
Ngũ canh chung hậu cánh hồi trường.
Tam niên khổ vụ Ba giang thuỷ,
Bất vị ly nhân chiếu ốc lương[2].

Dịch nghĩa

Tưởng tượng mặt trời ở Hàm Trì sắp toả ánh sáng,
Chuông canh năm điểm xong càng khiến ta buồn thắt ruột.
Ba năm buồn khổ trong màn sương mù nơi sông nước Ba Giang,
Nắng chẳng vì người mà rọi vào xà nhà.

Bản dịch của Lê Quang Trường

Mơ tưởng Hàm Trì toả ánh dương,
Canh năm chuông điểm, giục sầu vương.
Ba thu chìm giữa Ba Giang khói,
Chẳng rọi mái nhà khách viễn phương.
Bài thơ này được làm vào lúc tác giả ở Liễu mạc, khoảng năm Đại Trung thứ bảy (853). Bài thơ bày tỏ nỗi lòng của tác giả ba năm trời ở Ba Thục (vùng Đông Xuyên) nước mây mù mịt, cảm xúc đè nén, mong được thấy ánh mặt trời mỗi ngày xua tan mù sương. Trình Mộng Tinh trong "Lý Nghĩa Sơn thi tập tiên chú" nói: Bài thơ là lời cảm thán khi thi nhân ở Đông Xuyên. Các quan ở phủ mạc nhiều người vào triều làm quan, nhưng Lý Nghĩa Sơn một mình ở đấy cô tịch ba năm trời, nên mượn ánh nắng mặt trời để ví với quân vương mà than thở thân phận mịt mờ nơi sương khói không được ánh nắng rọi đến. Cứ thử đọc bốn chữ "tưởng tượng Hàm Trì" ở đầu câu thì biết tác giả gởi tình sâu xa, nào phải là lời bình thường nơi ngoài trời Ba Thục.

[1] Là nơi mặt trời tắm gội sau khi mọc, thần thoại cho rằng khi mặt trời ở Hàm Trì là sắp toả ánh sáng rực rỡ ra muôn trượng. Sách "Hoài Nam Tử", "Thiên văn huấn" chép: "Mặt trời mọc ở Dương Cốc, tắm gội ở Hàm Trì, chải tóc ở Phù Tang, nên gọi là buổi sáng sớm".
[2] Ánh nắng chiếu lên xà nhà. "Thần nữ phú" của Tống Ngọc có câu: "Rực rỡ gì bằng ánh nắng mai chiếu vào xà nhà".

In từ trang: https://www.thivien.net/ » Lý Thương Ẩn » Sơ khởi