26/04/2024 16:14Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới
Nước: Canada
Đăng bởi hongha83 vào 05/11/2008 18:19
Nguyên tác
For Carolyn Forche
I.
This is the place
you would rather not know about,
this is the place that will in habit you,
this is the place you cannot imagine,
this is the place that will finally defeat you
where the word why shrivels and empites
itself. This is famine.
II.
There is no poem you can write
about it, the sandpits
where so many were buried
& unearthed, the unendurable
pain still traced on their skins.
This did not happen last year
or forty years ago but last week.
This has been happening,
this happens.
We make wreaths of adjectives for them,
we count them like beads,
we turn them into statistics & litanies
and into poems like this one.
Nothing works.
They remain what they are.
III.
The woman lies on the west cement floor
under the unending light,
needle marks on her arms put there
to kill the brain
and wonders why she is dying.
She is dying because she said.
She is dying for the sake of the word.
It is her body, silent
and fingerless, writing this poem.
IV.
It resembles an operation
but it is not one
nor despite the spread legs, grunts
& blood, is it a birth.
Partly it's a job
partly it's a display of skill
like a concerto.
It can be done badly
or well, they tell themselves.
Partly it's an art.
V.
The facts of this world seen clearly
are seen through tears;
why tell me then
there is something wrong with my eyes?
To see clearly and without flinching,
without turning away,
this is agony, the eyes taped open
two inches from the sun.
What is it you see then?
Is it a bad dream, a hallucination?
Is it a vison?
What is it you hear?
The razor across the eyeball
is a detail from an old film.
It is also a truth.
Witness is what you must bear.
VI.
In this country you can say what you like
because no one will listen to you anyway,
it's safe enough, in this country you can try to write
the poem that can never be written,
the poem that invents
nothing and excuses nothing,
because you invent and excuse yourself each day.
Elsewhere, this poem is not invention.
Elsewhere, this poem takes courage.
Elsewhere, this poem must be written
because the poets are already dead.
Elsewhere, this poem must be written
as if you are already dead,
as if nothing more can be done
or said to save you.
Elsewhere you must write this poem
because there is nothing more to do.Bản dịch của Hoàng Hưng
Tặng Carolyn Forche
I.
Đây là nơi
thà ta đừng biết tới
đây là nơi sẽ chiếm giữ hồn ta
đây là nơi ta không thể hình dung
đây là nơi cuối cùng sẽ đánh bại ta
nơi tiếng tại sao tự nó sẽ héo hon và trống rỗng.
Đó là nạn đói.
II.
Không bài thơ nào có thể viết
về nó, những dải cát
bao xác người chôn xuống
đào lên, nỗi đau không chịu nổi
còn vằn trên da họ.
Chuyện không xảy ra năm ngoái
hay 40 năm trước mà là tuần trước.
Chuyện đã xảy ra còn kéo đến bây giờ
Chuyện đang xảy ra.
Chúng ta kết những vòng hình dung từ cho họ,
chúng ta đếm họ như lần tràng hạt,
chúng ta đưa họ vào thống kê và kinh kệ
vào những bài thơ như bài này.
Chẳng có gì được việc.
Họ thế nào vẫn nguyên thế ấy.
III.
Người đàn bà nằm trên sàn xi măng ướt
dưới ngọn đèn không bao giờ tắt
những vết kim đâm vào cánh tay
để giết trí não
chị tự hỏi vì sao mình chết.
Chị chết vì đã nói
Chị chết cho quyền của ngôn từ
Chính thân thể chị, lặng im
không có ngón tay, đang viết bài thơ này.
IV.
Giống như cuộc giải phẫu
nhưng không phải
cũng không phải, dù có rạng chân, có rên rỉ
và máu, không phải sự sinh nở.
Có phần là một công ăn việc làm,
có phần là biểu diễn kỹ năng
giống như cuộc hoà tấu.
Một công việc mà người ta có thể làm tồi
hay làm giỏi, họ tự nhủ.
Có phần là một nghệ thuật
V.
Những thực tế trên đời này nhìn rõ
là nhìn qua nước mắt
vậy hãy nói tôi hay
vì sao còn có cái mắt tôi nhìn lầm?
Nhìn cho rõ và không nao núng
không quay đi,
đây là cơn hấp hối, mắt mở to
cách mặt trời hai phân.
Khi ấy điều gì ta nhìn thấy?
Ac mộng hay quáng mắt?
Ao ảnh?
Điều gì ta nghe thấy?
Lưỡi dao cạo rạch ngang tròng mắt
là chi tiết trong cuốn phim cũ
Đó cũng là một sự thật.
Làm chứng là việc ta phải gánh.
VI.
Ở xứ này ta có thể nói gì tuỳ thích
bởi dù sao cũng chẳng ai thèm nghe
như vậy đủ an toàn, ở xứ này ta có thể thử viết
bài thơ có thể không bao giờ được viết
bài thơ không bịa đăt gì
không bỏ qua gì
vì mỗi ngày ta vẫn bịa đặt và bỏ qua cho chính mình.
Ở nơi khác, bài thơ này không phải là bịa đặt
Ở nơi khác, bài thơ này đòi dũng cảm
Ở nơi khác, bài thơ này phải được viết ra
vì các nhà thơ đều đã chết.
Ở nơi khác, bài thơ này phải được viết ra
như thể ta đã chết,
như không thể làm gì hơn
hoặc nói gì hơn để cứu vớt ta.
Ở nơi khác ta phải viết bài thơ này
bởi không có gì hơn để làm.