27/04/2024 03:40Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới
Thể thơ: Ngũ ngôn cổ phong; Nước: Việt Nam; Thời kỳ: Hậu Lê, Mạc, Trịnh-Nguyễn
Đăng bởi tôn tiền tử vào 12/08/2019 12:44
Phiên âm
Ngã Hoan hảo giang sơn,
Chung bẩm đa kỳ trác.
Thế đức diệu tiên hương,
Nhân thuỵ xuất lân nhạc.
Tiến phủ bão tài khí,
Diệu linh kiến đầu giác.
Cơ thức tảo duyệt thục,
Khí thức du hoành bác.
Tùng tiết nại nghiêm ngưng,
Ngọc chất kinh ma trác.
Bản lĩnh tự trung tín,
Động tức thường lỗi lạc.
Chúc lý cập hào mang,
Lập đàm sinh phong ngạc.
Biến giao thế gian nhân,
Hệ thuộc vi tâm lạc.
Nhàn thị thiên hà sự,
Vận dụng tại chưởng ác.
Tạo hoá dữ kỳ phẩm,
Giáng nhậm lương bất thác.
Tao tê thánh minh thì,
Tuân tư giá hoa lạc.
Vọng học vu thần cố,
Chu tuyền thanh toả[1] các.
Tam niên cầm kiếm du,
Ngâm chước bất cải lạc.
Trượng phu phó công danh,
Bỉnh chí hà đoan xác.
Hạo diểu hải chi nam,
Hy đại tân khái thác.
Quy Nhơn thang mộc địa[2],
Khu hoản ỷ khôi thạc.
Dân dung sơ phủ tập,
Quân thanh phương trấn bạc.
Triều đình trọng hành biên,
Khái khảng tựu nhung mạc.
Tráng tâm tễ yên lam,
Thanh khiếu đái cầm hạc.
Thị Nại đào hung dũng,
Cù Mông vân lạc mạc.
Huyền hồ thù sơn chí,
Ma nhai lặc giai tác.
Khải ca tấu kỳ huân,
Chung đỉnh đàm tân ác.
Bả bôi tống chinh huy,
Cư giả diệc tâm tạc.Dịch nghĩa
Sông núi tốt đẹp của châu Hoan ta,
Chung đúc nên lắm bậc kỳ tài.
Đạo đức trên đời làm rạng rỡ quê tiên
Điềm lành sinh ra kỳ lân loan phượng
Là những người tiến thủ, tài ba khí phách
Từ trẻ đã tỏ ra xuất sắc
Cơ trí ở đời từng trải sớm
Đức độ kiến thức ngày càng rộng lớn.
Khí tiết hư thông, chịu đựng sương buốt,
Phẩm chất như ngọc, bao phen mài rũa
Bản lĩnh có từ lòng trung tín
Hành động cử chỉ đều lỗi lạc
Hiểu nghĩa lý đến tận kẽ tóc chân tơ
Thoáng câu chuyện tỏ người sắc bén
Làm bạn với khắp thế gian
Gắn bó như tình ruột thịt
Nhìn rõ mọi việc thiên hạ
Nắm vững để vận dụng
Tạo hoá ban phẩm chất kỳ lạ
Giao cho trách nhiệm thật xứng đáng
Gặp gỡ buổi thánh minh
Đi thăm hỏi, gióng xe ngựa quý
Học thức nổi tiếng, vua cũng nể vì
Miệt mài nơi thanh toả
Ba năm, cây đàn thanh kiếm đi khắp đó đây
Khi chén rượu lúc câu thơ, vẫn thường vui vẻ
Đấng trượng phu trên đường công danh
Giữ chí sao mà đoan trang đúng mực!
Phía Nam miền biển miên mang
Đất mới khai thác của triều thịnh
Qui Nhơn là ấp thang mộc
Cũng nơi then chốt cần bậc anh tài
Dân vừa được vỗ về yên ổn
Uy thanh quân đội đang lừng lẫy
Khi triều đình cần người ra trấn giữ bờ cõi
Thì khảng khái đến nơi hổ trướng cầm quân
Lòng hùng mạnh khiến mây khói khí độc tan hết
Tiếng thanh cao tỏ rõ ở cây đàn con hạc
Cửa bể Thị Nại sóng cuồn cuộn
Đỉnh núi Cù Mông mây man mác
Chí bốn phương nay được thoả nguyền
Mài vách núi khắc câu thơ đẹp
Khúc khải ca công lớn tấu lên
Miếng chung đỉnh ơn trên thấm xuống
Nâng chén rượu tiễn lá cờ lên đường
Kẻ ở lại lòng tự thấy thẹn.Bản dịch của Quang Hưng
Hoan Châu quê ta đẹp
Chung đúc lắm kỳ tài
Đức sáng càng thêm rạng
Tiếng lành mãi bay xa
Tấn thủ kìa bao kẻ
Mưu trí đã vượt người
Việc đời sớm từng trải
Trí đức cộng thêm dày
Thông tùng chịu sương buốt
Ngọc quí chịu bao phen
Bản lĩnh từ trung tín
Hành động nào đơn sai
Lý tình từng thấu đạt
Đối đáp rõ ràng thay
Bầu bạn khắp trời đất
Tình gắn bó lâu dài
Thông tỏ việc thiên hạ
Xuất xử lẽ đều hay
Phẩm chất tạo hoá phú
Trách vụ thật xứng tay
Gặp gỡ buổi minh thánh
Thăm hỏi ngựa xe đây
Học thức vua biết tiếng
Xa gần cùng nể vì
Ba năm đàn cùng kiếm
Rượu nồng thơ càng vui
Trượng phu vì sự nghiệp
Chí lớn gió nào lay
Phương Nam miền biển rộng
Đất mới cần góp tay
Quy Nhơn đất dấy nghĩa
Mong sức bậc hiền tài
Uy thanh dội từ nay
Triều đình trọng hiền sĩ
Trướng hổ khảng khái bày
hùng tâm xua ám khí
Tiếng hạc vút tầng cao
Thị Nại cuồn cuộn sóng
Cù Mông lớp lớp mây
Chí bình sinh được thoả
Vách núi khắc thơ hay
Khải hoàn ca khúc nhạc
Mưa mốc thấm hai vai
Nâng chén rượu tiễn bạn
Tự thẹn với lòng này!
Nghi thành hầu họ Nguyễn tức là Nguyễn Đề, còn gọi là Nguyễn Nễ (1761-1805) hiệu Quế Hiên, anh ruột nhà thơ Nguyễn Du. Nguyễn Nễ ra giúp Tây Sơn từ năm 1789, từng đi sứ sang Trung Hoa, năm 1791 được thăng Tả phụng nghị bộ binh, vào thành Quy Nhơn giữ chức hiệp tán nhung vụ.
[1] Dây móc xích màu xanh, chỉ cung điện. Ngày xưa trên cửa các cung điện có chạm trổ thành những hình dây mốc xích, đến đời Hán thì dùng nước sơn màu xanh sơn lên.
[2] Chỉ quê hương của vua.