20/04/2024 10:28Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới
Thể thơ: Thất ngôn bát cú; Nước: Trung Quốc; Thời kỳ: Nam Tống, Kim
Đăng bởi tôn tiền tử vào 21/10/2018 19:45
Nguyên tác
四時唯覺漏聲長，
幾度吟殘蜡燼缸。
驚夢故人風動竹，
催春羯鼓雨敲窗。
新詩淡似鵝黃酒，
歸思濃如鴨綠江。
遙想翠雲亭下水，
滿陂青草鷺鷥雙。
Phiên âm
Tứ thì[1] duy giác lậu thanh tràng (trường),
Kỷ độ ngâm tàn lạp tẫn cang.
Kinh mộng cố nhân phong động trúc,
Thôi xuân hạt cổ[2] vũ xao song.
Tân thi đạm tự Nga Hoàng tửu[3],
Quy tứ nồng như Áp Lục giang[4].
Dao tưởng Thuý Vân đình[5] hạ thuỷ,
Mãn pha thanh thảo lộ ty song.Dịch nghĩa
Bốn thì chỉ biết tiếng nước nhỏ giọt
Ngâm xong mấy bài đã tàn hết nến
Gió lay trúc tỉnh giấc mơ gặp bạn cũ
Tiếng trống hạt giục xuân, mưa gõ cửa sổ
Thơ mới nhạt như mầu rượu Nga Hoàng
Nỗi mong về đầy như nước sông Áp Lục
Nhớ dòng nước dưới đình Thuý Vân ở xa
Đầy gò cỏ xanh có một đôi còBản dịch của Lê Xuân Khải
Nước suốt ngày nghe tiếng nhỏ dài
Ngâm xong mấy bận nến tàn phai
Cố nhân gió trúc xao mơ dở
Trống hạt mưa xuân gõ cửa hoài
Tựa rượu Nga Hoàng thơ mới nhạt
Như sông Áp Lục tứ về đầy
Thuý Vân nhớ nước chân đình chảy
Cỏ biếc ngợp gò cò trắng hai
Bài này tuyển từ Trung Châu tập quyển 5, nội dung mô tả ngày xuân nhớ về quê. Đây là một sáng tác hậu kỳ của Hoàn Nhan Thọ. Khác với nỗi nhớ phương nam của người Hán như Vũ Văn Hư Trung, nơi mà Hoàn Nhan Thọ nhớ trở về là nơi ở của tộc người Nữ Chân ở phương bắc.
[1] Chỉ sáng trưa chiều tối.
[2] Trống hạt, một loại nhạc cụ gõ, hình như thùng sơn, gõ bằng hai dùi trống. Khai Nguyên, Thiên Bảo di sự của Vương Nhân Dụ chép: Buổi sáng tháng hai Minh Hoàng đi chơi thượng uyển, gọi Cao Lực Sĩ đem trống hạt ra gõ ở hiên, tấu khúc Xuân quang hảo, quay lại thấy các cây liễu, hạnh đều đã nẩy mầm.
[3] Phương dư thắng lãm chép: Nga Hoàng là tên rượu ở Hán Châu, vì mầu nó vàng nhạt như mầu ngỗng con.
[4] Tên sông ở biên giới Trung - Triều bây giờ, lưu vực phát nguồn của dân tộc Nữ Chân.
[5] Đình Thuý Vân, ở chân núi Ngọc Tuyền, Trung Đô (nay ở phía tây Di Hoà viên, Bắc Kinh) nhà Kim, một cài đình trong hành cung điện Phù Dung.