20/04/2024 00:00Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới
Thể thơ: Ngũ ngôn cổ phong; Nước: Trung Quốc; Thời kỳ: Tam Quốc
Đăng bởi Vanachi vào 23/02/2006 09:30
Nguyên tác
關東有義士，
興兵討群凶。
初期會孟津，
乃心在咸陽。
軍合力不齊，
躊躇而雁行。
勢利使人爭，
嗣還自相戕。
淮南弟稱號，
刻璽於北方。
鎧甲生蟣蝨，
萬姓以死亡。
白骨露於野，
千里無雞鳴。
生民百遺一，
念之人斷腸。
Phiên âm
Quan Đông hữu nghĩa sĩ,
Hưng binh thảo quần hung.
Sơ kỳ hội Mạnh Tân[1],
Nãi tâm tại Hàm Dương[2].
Quân hợp lực bất tề,
Trù trừ nhi nhạn hàng.
Thế lợi sử nhân tranh,
Tự hoàn tự tương tường.
Hoài Nam[3] đệ xưng hiệu,
Khắc tỷ ư bắc phương.
Khải giáp sinh kỷ sắt,
Vạn tính dĩ tử vong.
Bạch cốt lộ ư dã,
Thiên lý vô kê minh.
Sinh dân bách di nhất,
Niệm chi nhân đoạn trường.Bản dịch của Nguyễn Bích Ngô
Quan Đông có nghĩa sĩ,
Dấy binh dẹp nhiễu nhương.
Bắt đầu họp Mạnh Tân
Lòng vẫn ở Hàm Dương.
Quân hợp sức không đều
Ngần ngừ rồi chia đường.
Thế lợi bắt người tranh
Giết nhau co như thường.
Hoài Nam em xưng đế
Khắc ấn ở Bắc phương.
Giáp trụ sinh chấy rận,
Muôn dân bị tử thương!
Xương trắng phơi ngoài nội
Tiếng gà vắng dặm trường
Trăm người còn sống một,
Ai nghĩ chẳng đoạn trường.
Hao Lý hành lấy tên đề mục cũ trong nhạc phủ đời Hán. Thơ của Tào Tháo chịu ảnh hưởng của dân ca rất đậm, ông thường lấy đề mục từ thơ ca dân gian. Hao Lý tương truyền là nơi hồn phách người chết quy tụ.
[1] Nơi Vũ Vương hội hợp chư hầu diệt Trụ. Quan Đông quân theo gương Vũ Vương, hội binh ở Mạnh Tân thệ sư quyết diệt Đổng Trác.
[2] Tên kinh đô của nước Tần thời Xuân Thu - Chiến Quốc, đây dùng để chỉ kinh đô Trường An, nơi Đổng Trác đang áp bức Hán Hiến Đế.
[3] Viên Thiệu và Viên Thuật là anh em ruột. Viên Thuật bắt được ngọc tỷ (ấn ngọc của hoàng đế), bèn xưng đế ở Hoài Nam. Ở Ký Châu (bắc phương), Viên Thiệu ngầm khắc ngọc tỷ mưu lập một người thuộc hoàng tộc là Lưu Ngu làm thiên tử. (Viên Thiệu vốn là minh chủ của đạo “Quan Đông quân” có mục đích phù trì Hán thất mà ngầm mưu phản). Đây là hai ví dụ tiêu biểu về thái độ trục lợi của quần hùng.