Nguyễn Đề là anh ruột của Nguyễn Du nhưng ra cộng tác với Quang Trung, giữ chức Hàn lâm viện thị thư, được cử chức phó đi sứ nhà Thanh hai lần năm 1790 và 1795. Bài này ông làm khi đi sứ và được chép trong
Vãn tình di thi hối 晚晴簃詩匯 của Từ Thế Xương nhà Thanh. Lan Khê nay nằm ở phía tây nam huyện Lan Khê, tỉnh Chiết Giang.
[1] Nguyên chú: “Ngư giả dữ ngã phân kiêm huynh đệ bằng hữu cố vân nhị luân” 漁者與我分兼兄弟朋友故云二倫 (Người đánh cá này với tôi kiêm tình vừa anh em vừa bạn bè, nên tôi gọi là ‘nhị luân’).
[2] Chỉ hình hài bị công danh lợi lộc câu thúc chi phối. Đào Tiềm trong
Quy khứ lai từ: “Ký tự dĩ tâm vi hình dịch, hề trù trướng nhi độc bi?” 既自以心爲形役,奚惆悵而獨悲? (Đã tự đem lòng cho thể hình sai khiến, sao lại buồn bã, đau thương một mình?).
[3] Tên núi, còn gọi là núi Tây, nơi Bá Di và Thúc Tề ở ẩn.
[4] Hai anh em Bá Di và Thúc Tề con vua nước Cô Trúc đời nhà Thương. Bá Di và Thúc Tề can và không theo Tây bá Cơ Phát diệt vua Trụ tàn bạo. Cơ Phát mang đại quân cùng các chư hầu đánh vua Trụ. Vì vua Trụ tàn bạo mất lòng người nên bị đại bại ở trận Mục Dã, tự thiêu mà chết. Cơ Phát lên ngôi thiên tử, lập ra nhà Chu. Các chư hầu đều tôn thờ nhà Chu, riêng Bá Di và Thúc Tề xấu hổ về việc đã can ngăn vua Chu diệt bạo chúa, bèn cùng nhau thề không ăn thóc nhà Chu. Bá Di và Thúc Tề lên núi Thú Dương, hái rau vi ăn qua bữa. Rau vi không thể nuôi sống được, cuối cùng Thúc Tề và anh đều chết đói tại núi Thú Dương. Trước khi qua đời, Bá Di và Thúc Tề làm bài ca:
Lên núi Tây chừ hái rau vi,
Lấy bạo đổi bạo chừ có hay chi?
Thần Nông, Ngu, Hạ chìm cả rồi, ta biết nơi nào đi?
Đời sau thường dùng hình ảnh Di, Tề để nói về việc đi ở ẩn.