28/04/2024 04:46Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới
Thể thơ: Thất ngôn bát cú; Nước: Việt Nam; Thời kỳ: Cận đại
Đăng bởi tôn tiền tử vào 17/09/2014 02:28
Nguyên tác
深夜元宵雨載途，
愁來獨坐酌屠蘇。
傷心風火千餘里，
極目關山六尺孤。
尚有綱常撐宇宙，
肯甘鬚髮老江湖。
盈門稚子知年喜，
不解今吾是故吾。
Phiên âm
Thâm dạ nguyên tiêu vũ tái đồ,
Sầu lai độc toạ chước đồ tô.
Thương tâm phong hoả thiên dư lý,
Cực mục quan sơn lục xích cô[1].
Thượng hữu cương thường xanh vũ trụ,
Khẳng cam tu phát lão giang hồ.
Doanh môn trĩ tử tri niên hỷ
Bất giải kim ngô thị cố ngô.Dịch nghĩa
Đêm nguyên tiêu về khuya mưa tầm tã,
Nỗi sầu ập đến, một mình ngồi rót rượu.
Đau lòng vì lửa giặc cháy hơn nghìn dặm.
Vời trông đức vua (Hàm Nghi) nơi quan san.
May còn có cương thường gìn giữ vũ trụ,
Há cam lòng để râu tóc bạc chốn giang hồ.
Con trẻ đầy nhà chỉ biết mừng năm mới,
Chẳng giải được nỗi lòng ta hôm nay vẫn là cái ta xưa cũ thôi!Bản dịch của Phương Châu Đoàn Ngọc Phan
Nguyên tiêu khuya đổ trận mưa sa,
Tựa án sầu dâng cất chén khà.
Lửa giặc đau lòng nghìn dặm toả,
Kiệu rồng một bóng tít trời xa.
Mối giường vũ trụ chèo còn đó,
Râu tóc giang hồ chịu bạc a?
Con cháu đầy nhà mừng chúc thọ,
Ta nay, ta cũ... khác chi mà!
Nguyên chú: “Thị niên Hàm Nghi đế xuất bôn nhập thâm lâm ngộ gian đồ” 是年咸宜帝出奔入深林晤姦徒 (Năm ấy vua Hàm Nghi xuất bôn, vào rừng sâu gặp quân gian, mắc nạn). Đề bài thơ ghi năm Canh Dần (1890), sự thực vua Hàm Nghi bị bắt từ năm Mậu Tý (1888).
[1] Tấm thân cô đơn sáu thước, mượn chữ sách Luận ngữ chỉ vua nhỏ mới lên ngôi. Ở đây muốn nói vua Hàm Nghi.