25/04/2024 14:33Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới
Thể thơ: Thất ngôn bát cú; Nước: Việt Nam; Thời kỳ: Nguyễn
Đăng bởi tôn tiền tử vào 09/04/2022 08:44
Nguyên tác
何事男兒誤此生，
世途坷坎恨難平。
百年廟社孤臣淚，
八葉門閭獨子情。
歲界四寅花欲笑，
年逢三卯酒頻傾。
一朝踏卻愁城破，
憑仗觀音救苦經。
Phiên âm
Hà sự nam nhi ngộ thử sinh,
Thế đồ kha khảm hận nan bình.
Bách niên miếu xã cô thần lệ,
Bát diệp môn lư độc tử tình.
Tuế giới tứ Dần[1] hoa dục tiếu,
Niên phùng tam Mão[2] tửu tần khuynh.
Nhất triêu đạp khước sầu thành phá,
Bằng trượng Quan Âm cứu khổ kinh.Dịch nghĩa
Làm trai cớ sao lại sống vào kiếp này?
Đường đời trắc trở, mối hận khôn nguôi.
Tông miếu xã tắc trăm năm, kẻ cô thần nghỉ đến mà ứa lệ,
Nếp nhà dòng dõi tám đời, là con trai tốt phải nặng tình.
Hoa như chế giễu tuổi ta đã bốn chi Dần,
Rượu muốn uống tràn để mừng tháng có ba ngày Mão.
Một mai đạp đổ được thành sầu,
Là nhờ kinh cứu khổ của đức Phật Quan Âm.Bản dịch của Nguyễn Văn Huyền
Cơ sự làm trai uống kiếp sinh,
Đường đời trắc trở hận khôn bình.
Trăm năm cơ nghiệp, tôi nhoà lệ,
Tám nhánh gia môn, con trĩu tình.
Tuổi bốn chi Dần, hoa nở cánh,
Tháng ba ngày Mão, rượu nghiêng bình.
Một mai đạp đổ thành sầu nọ,
Nhờ đọc Quan Âm cứu khổ kinh.
Bài này làm khi tác giả bị bắt giam ở Nam Định.
[1] Ý nói ông tuổi Dần, mỗi chi 12 năm. Qua ý này có thể đoán định là bài thơ này làm vào năm Mậu Dần 1878 vì ông sinh năm Nhâm Dần 1842.
[2] Sách thiên văn ghi cách chiêm nghiệm, năm nào tháng hai có ba ngày Mão sẽ được mùa.