19/04/2024 08:04Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới
Thể thơ: Thất ngôn bát cú; Nước: Việt Nam; Thời kỳ: Hậu Lê, Mạc, Trịnh-Nguyễn
Đăng bởi Vanachi vào 27/12/2013 13:44
Nguyên tác
却將名利等弁髦，
此去耆英共一曹。
可是坤章甘晦引，
未應蹇節厭塵勞。
留駒自我情何已，
衣錦於公樂正陶。
仕止行藏君子正，
伊巢風節兩爭高。
Phiên âm
Khước tương danh lợi đẳng biền mao,
Thử khứ kỳ anh[1] cộng nhất tào.
Khả thị khôn[2] chương cam hối dẫn,
Vị ưng kiển[3] tiết yếm trần lao.
Lưu câu tự ngã tình hà dĩ,
Ý cẩm[4] ư công lạc chính dao.
Sĩ chỉ hành tàng quân tử chính,
Y Sào[5] phong tiết lưỡng tranh cao.Dịch nghĩa
Ta coi danh lợi như thứ vũ khí giết người,
Phen này quyết hội tụ cùng các bô lão.
Có thể rằng lượng bao dung đang bị lu mờ,
Song chưa hề lùi bước trước gian nan khó nhọc.
Bỏ lại ngựa chiến tự ta thấy không nỡ,
Mặc áo gấm về quê đối với ông thực vui lắm.
Làm quan biết khi hành khi tàng, đó là sự đúng mực của người quân tử.
Danh tiết của Hứa Do và Sào Phủ đua nhau cao thấp.Bản dịch của Nguyễn Văn Dũng Vicar
Khước từ danh lợi với cờ mao
Phen này quyết hội lão anh hào
Chẳng phải đất văn đang mờ tối
Dám chừa việc khó ngại gian lao
Vó ngựa tình tôi còn chưa dứt
Áo gấm bác vui sóng văn trào
Lui quan chí giữ lòng quân tử
Y Sào khí tiết vẫn tranh cao
Mai Danh Tông người xã Cao Lãm huyện Sơn Minh (nay thuộc huyện Ứng Hoà, Hà Nội), đỗ tiến sĩ năm Tân Hợi niên hiệu Vĩnh Khánh thứ 3 (1731), làm quan đến chức hiệu thư, tước Lãm Sơn hầu. Bài thơ này Hoàng Ngũ Phúc làm trong thời gian đang giữ chức trấn thủ xứ Sơn Nam.
[1] Tức hội của các bậc bô lão.
[2] Quẻ khôn, ý bao dung che chở.
[3] Quẻ kiển, ý gian nan khốn khó.
[4] Mặc áo gấm về quê, ý nói việc vua ban ơn huệ cho các vị thi đỗ tiến sĩ vinh quy bái tổ.
[5] Y tức Y Doãn 伊尹, tướng nhà Thương (Trung Quốc), có công giúp Thành Thang tiêu diệt nhà Hạ, thành lập nhà Thương và phò nhà Thương ổn định trong thời gian đầu. Sào tức Sào Phủ 巢父, cao sĩ đời vua Nghiêu, từng từ chối tước lộc của triều đình để đi ở ẩn giữ lòng trong sạch.