26/04/2024 08:38Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới
Thể thơ: Thất ngôn tứ tuyệt; Nước: Trung Quốc; Thời kỳ: Vãn Đường
Đăng bởi tôn tiền tử vào 23/02/2014 10:56
Nguyên tác
千里長河一旦開，
亡隋波浪九天來。
錦帆未落干戈起，
惆悵龍舟更不回。
Phiên âm
Thiên lý trường hà nhất đán khai,
Vong Tuỳ ba lãng cửu thiên lai.
Cẩm phàm vị lạc can qua khởi,
Trù trướng long chu[1] cánh bất hồi[2].Dịch nghĩa
Sông đào dài ngàn dặm, một sáng kia được khánh thành,
Sóng gió lật nhà Tuỳ cũng từ chín từng trời ập xuống.
Cánh buồm gấm chưa kịp hạ xuống, thì binh biến đã nổi,
Thương thay thuyền rồng không còn trở về kinh nữa.Bản dịch của Nguyễn Minh
Sông ngàn dặm khánh thành một sáng
Đâu ngờ ngày an táng nhà Tuỳ
Buồm chưa hạ, đế quyền suy
Thuyền rồng vô chủ khôn quy kinh thành
Sông Biện là con sông đào do vua Tuỳ Dượng Đế cho đào để dẫn nước sông Hoàng hà vào thành phố Khai Phong, thuộc tỉnh Hà Nam. Từ đây, dẫn nước chảy về phía tây nối vào sông Lạc tới Lạc Dương, đẫn nước chảy về hướng đông nam qua Hà Nam vào tỉnh An Huy nối vào sông Hoài tại huyện Tứ.
[1] Thuyền rồng vua Tuỳ Dượng Đế sai đóng để dùng khánh thành sông Biện. Thuyền dài hai trăm trượng, cao 45 thước, gồm 4 tầng lầu. Tầng trên cùng là chính điện, tầng 3 là thuỷ điện thiết trí xa hoa vô cùng tốn kém, từng 2 có 120 phùng ngủ cho vua và cung tần mỹ nữ, tầng dưới cho lính tráng, cung nhân, phu chèo thuyền.
[2] Vua Dượng Đế tới Giang Đô thì bị lực lượng khởi nghĩa của Vũ Văn Hoá Cập bắt, xử treo cổ chết, thuyền rồng không về kinh thành nữa.