24/04/2024 22:51Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới
Thể thơ: Thất ngôn bát cú; Nước: Việt Nam; Thời kỳ: Hậu Lê, Mạc, Trịnh-Nguyễn
Đăng bởi hongha83 vào 14/12/2019 19:05
Nguyên tác
土磊何靈出此人，
聖宗初遇已昏沈。
同居帝室九餘夏，
擅作威權四十春。
皇后泉間猶飮恨，
李公乂鎭豈忘恩。
濟貧除禍能留德，
百簇禪關亦未神。
Phiên âm
Thổ Lỗi hà linh xuất thử nhân,
Thánh tông sơ ngộ dĩ hôn trầm.
Đồng cư đế thất cửu dư hạ,
Thiện tác uy quyền tứ thập xuân.
Hoàng hậu tuyền gian do ẩm hận,
Lý công[1] Nghệ trấn khởi vong ân.
Tế bần trừ hoạ năng lưu đức,
Bách thốc thiền quan diệc vị thần[2].Dịch nghĩa
Đất Thổ Lỗi linh thiêng thế nào lại sinh ra bậc người này
Khi vua Thánh Tông mới gặp mà đã say đắm
Người ở cùng vua chỉ qua chừng chín mùa hè
Còn uy quyền thì gìn giữ được tới bốn mươi năm
Hoàng hậu ở chốn suối vàng vẫn còn ôm mối hận
Ông họ Lý trấn thủ Nghệ An sao quên được nghĩa ân
Cứu nghèo, giải nguy để lại nhiều công đức
Nhưng còn xây trăm cửa thiền nên chưa phải là bậc thần tiênBản dịch của Nguyễn Hữu Thăng
Thổ Lỗi vùng thiêng, gái thục hiền
Thánh Tông mới gặp đã nên duyên
Chín mùa hè cạnh ngai hoàng đế
Bốn chục xuân trên đỉnh bính quyền
Dương Hậu cõi âm tình vẫn hận
Đạo Thành xứ Nghệ nghĩa nào quên
Cứu nghèo trừ hoạ bao công đức
Bởi dựng trăm chùa, khó sánh tiên
Dương hoàng hậu vợ vua Lý Thánh Tông có người con, định xin Lý Đạo Thành cho con nối ngôi, nhưng Đạo Thành nhận di chiếu của Thánh Tông cho con bà Ỷ Lan nối ngôi. Khi Thánh Tông mất, bà Ỷ Lan buông rèm làm việc nước, đã thâm ý đem nhốt Dương hoàng hậu vào ngục.
[1] Tức Lý Đạo Thành.
[2] Phê phán việc bà Ỷ Lan quá sùng đạo Phật. Sử ghi lại bà từng cho xây bảy mươi hai ngôi chùa.