28/04/2024 04:27Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới
Thể thơ: Thất ngôn bát cú; Nước: Việt Nam; Thời kỳ: Hậu Lê, Mạc, Trịnh-Nguyễn
Đăng bởi tôn tiền tử vào 25/01/2020 08:29
Nguyên tác
或言天意使之然，
歷大相攻失記編。
為恨明兵差役重，
聚民阮將武攻宣。
居家自後非存蹟，
幾代皆荒鳥住田。
紅德六人安獲至，
鄉村祠寺賴興焉。
Phiên âm
Hoặc ngôn thiên ý sử chi nhiên,
Lịch đại tương công thất ký biên.
Vị hận Minh binh sai dịch trọng,
Tụ dân Nguyễn tướng[1] vũ công tuyên.
Cư gia tự hậu phi tồn tích,
Kỷ đại giai hoang điểu trú điền.
Hồng Đức lục nhân An Hoạch chí,
Hương thôn từ tự lại hưng yên.Dịch nghĩa
Hoặc nói rằng trời xui nên sự thế,
Các đời đánh nhau không còn ghi chép lưu lại làm gì?
Vì giận quân Minh đặt ra thuế sai bức bách nặng nề,
Nên ông tướng họ Nguyễn tụ dân chống lại quyết liệt.
Nhưng nhà ở từ đó về sau cũng không còn dấu vết,
Trải mấy đời hoang hoá ruộng cấy lúa trở nên vùng chim làm tổ.
Vào thời Hồng Đức sáu nhà từ An Hoạch đến ở,
Rồi làng thôn chùa cảnh đều nhờ vậy mà lại dấy lên.Bản dịch của Dương Văn Vượng
Hay nói trời xui nên sự thế,
Bao phen chinh chiến chép ghi đâu?
Giận vì sưu dịch quân Minh bắt,
Quyết chống dân tôn tướng Nguyễn đầu.
Từ đó tha phương ai cố trụ,
Mấy đời hoang hoá để thương đau.
Hồng Đức sáu ông An Hoạch tới,
Chùa đền nhà ở lại chen nhau.
Bài thơ được chép trong sách Thiên gia thi tuyển của Nguyễn Đức Huy ở xóm Bình An, xã An Nhân, huyện Đường Hào, tỉnh Hải Dương.
Xã Vũ Xá ở huyện Nam Xang, phủ Lỵ Nhân, nay là huyện Lý Nhân, tỉnh Hà Nam.
[1] Tức Nguyễn Thực, người xã Vũ Xá. Ông quy tụ được 500 người theo Lê Lợi dẹp giặc Minh, sau làng này bị xoá sổ. Đến năm Hồng Đức thứ 2 (1471), các ông Trần, Nguyễn, Lê, Đoàn, Dương, Ngô từ An Hoạch, Đông Sơn, Thiệu Thiên, Thanh Hoá đến lập ấp, sau mới dựng chùa đền trên nơi mới ở để phụng sự tướng Nguyễn Thực và sáu tổ có công tái lập làng.