20/04/2024 15:51Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới

Nghệ thuật thơ - Ca khúc I (trích)
L’art poétique - Chant I (extrait)

Tác giả: Nicolas Boileau

Nước: Pháp
Đăng bởi hongha83 vào 11/09/2008 18:37

 

Nguyên tác

Surtout qu’en vos écrits la langue révérée
Dans vos plus grands excès vous soit toujours sacrée.
En vain, vous me frappez d’un son mélodieux,
Si le terme est impropre ou le tour vicieux :
Mon esprit n’admet point un pompeux barbarisme,
Ni d’un vers ampoulé l’orgueilleux solécisme.
Sans la langue, en un mot, l’auteur le plus divin
Est toujours, quoi qu’il fasse, un méchant écrivain.
Travaillez à loisir, quelque ordre qui vous presse,
Et ne vous piquez point d’une folle vitesse
Un style si rapide, et qui court en rimant,
Marque moins trop d’esprit que peu de jugement.
J’aime mieux un ruisseau qui, sur la molle arène,
Dans un pré plein de fleurs lentement se promène,
Qu’un torrent débordé qui, d’un cours orageux,
Roule, plein de gravier, sur un terrain fangeux.
Hâtez-vous lentement, et, sans perdre courage,
Vingt fois sur le métier remettez votre ouvrage
Polissez-le sans cesse et le repolissez ;
Ajoutez quelquefois, et souvent effacez.
C’est peu qu’en un ouvrage où les fautes fourmillent,
Des traits d’esprit, semés de temps en temps, pétillent.
Il faut que chaque chose y soit mise en son lieu ;
Que le début, la fin, répondent au milieu ;
Que d’un art délicat les pièces assorties
N’y forment qu’un seul tout de diverses parties,
Que jamais du sujet le discours s’écartant
N’aille chercher trop loin quelque mot éclatant.
Craignez-vous pour vos vers la censure publique ?
Soyez-vous à vous-même un sévère critique.
L’ignorance toujours est prête à s’admirer.
Faites-vous des amis prompts à vous censurer ;
Qu’ils soient de vos écrits les confidents sincères,
Et de tous vos défauts les zélés adversaires.
Dépouillez devant eux l’arrogance d’auteur,
Mais sachez de l’ami discerner le flatteur :
Tel vous semble applaudir, qui vous raille et vous joue.
Aimez qu’on vous conseille, et non pas qu’on vous loue.
Un flatteur aussitôt cherche à se récrier
Chaque vers qu’il entend le fait extasier.
Tout est charmant, divin, aucun mot ne le blesse ;
Il trépigne de joie, il pleure de tendresse ;
Il vous comble partout d’éloges fastueux...
La vérité n’a point cet air impétueux

Bản dịch của Phạm Nguyên Phẩm

Ngôn ngữ anh dùng được suy tôn trong những thành công lớn nhất
Anh cần giữ gìn cho trong sáng mãi không thôi
Tôi chẳng thích những câu đầy âm điệu
Khi ngôn từ thiếu chính xác hoặc cách viết sai
Tôi không chấp nhận nét phù hoa lạc lõng
Câu thơ kêu những văn pháp lạ lùng
Một nhà văn dù vào bậc thiên tài
Sẽ viết bậy nếu coi thường ngôn ngữ
Anh hãy viết ung dung, mặc người ta thúc giục
Chớ tự hào mình sáng tác rất nhanh
Cầm bút phó tay, dồn dập thả vần
Thường là thiếu suy nghĩ hơn là thừa trí tuệ
Tôi ưa nhìn dòng suối lượn quanh trên nền cát mịn
Chảy lờ đờ trên đồng cỏ đầy hoa
Hơn dòng thác kia nước đổ ào ào
Trên mặt đất bùn lầy đầy sỏi đá
Gắng viết nhanh, nhưng chớ vội vàng, và đừng có nản lòng
Sửa đi chữa lại hai mươi lần công trình sáng tác
Hãy gọt rũa và luôn luôn nhuận sắc
Đôi khi thêm vào, nhưng nên bớt nhiều hơn
Rất hiếm khi có lỗi viết tràn lan
Lại có được ánh hào quang trí tuệ
Mỗi một vật cần đặt cho đúng chỗ
Phần cuối và đầu phải khớp với phần thân
Bằng nghệ thuật tinh vi, sắp xếp các phần
Từ tản mạn hợp thành một khối
Cách diễn đạt không tách rời đề mục
Để đi tìm vài chữ đẹp tận đâu xa
Nếu anh sợ những lời phê phán thơ anh
Thì anh hãy với anh là nhà phê bình nghiêm ngặt
Người thích được suy tôn thường là người dốt nát
Hãy tìm bạn, người sẵn sàng nhận xét
Làm bạn tâm tình để vạch thiếu sót cho anh
Luôn vui lòng đấu tranh những lỗi lầm anh mắc
Và với bạn chớ nên làm nhà văn tự đắc
Biết phân biệt người bạn thân với kẻ phỉnh lừa
Làm bộ khen anh, nhưng mỉa mai, chơi ác
Hãy đón nhận lời khuyên, đừng nghe lời tâng bốc
Kẻ xu nịnh luôn tỏ ra thán phục
Nghe thơ anh họ tỏ vẻ đê mê
Tất cả tuyệt vời, thánh thiện, dễ nghe
Họ rầm rộ vui cười hay sụt sùi thương cảm
Đủ thứ khen anh với những câu hoa hoè hoa sói
Vẻ ồn ào kia đâu phải là sự thật.

In từ trang: https://www.thivien.net/ » Nicolas Boileau » Nghệ thuật thơ - Ca khúc I (trích)