20/04/2024 10:17Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới
Thể thơ: Thất ngôn bát cú; Nước: Việt Nam; Thời kỳ: Cận đại
Đăng bởi tôn tiền tử vào 11/05/2020 22:22
Nguyên tác
萬里秋風我獨行，
自憐浮世半飄零。
重來山水頭將白，
再怯波濤尾欲赬。
大抵昇沉無定局，
多因聚散見真情。
一樽強對同心飲，
明日山風海雨程。
Phiên âm
Vạn lý thu phong ngã độc hành,
Tự liên phù thế bán phiêu linh.
Trùng lai sơn thuỷ đầu tương bạch,
Tái khiếp ba đào vĩ dục xanh[1].
Đại để thăng trầm vô định cục,
Đa nhân tụ tán kiến chân tình.
Nhất tôn cưỡng đối đồng tâm ẩm,
Minh nhật sơn phong hải vũ trình.Dịch nghĩa
Tôi đi muôn dặm một mình trong gió thu,
Thương mình chịu nửa đời lênh đênh giữa cõi phù thế.
Trở lại với núi sông, đầu đã hầu bạc,
Lại một lần nữa sợ hãi sóng nước khác nào cá sắp đỏ đuôi.
Đúng là cuộc đời chìm nổi không định trước,
Phần nhiều vì cuộc họp tan mà thấy được sự chân tình.
Một chén rượu gượng uống cùng bạn đồng tâm,
Ngày mai đây sẽ trên bước đường đầy gió núi và mưa biển.Bản dịch của Trần Văn Nhĩ
Muôn dặm gió thu, chỉ một người,
Lênh đênh nửa kiếp những thương đời.
Về non nước cũ, đầu như bạc,
Sợ sóng sông xưa, các đỏ đuôi.
Đại để nổi chìm đâu định trước,
Phần nhiều tụ tán rõ lòng người.
Bạn ơi cạn chén rồi mai mốt,
Gió núi mưa khơi dặm dặm rồi.
Rút từ Hải Vân am thi tập (A.1515).
[1] Cá mè sắp đỏ đuôi, chỉ cảnh cực nhọc, kiệt quệ như cá mè ví quá nhược nên đuôi bị đỏ. Mấy chữ này lấy từ câu “Phương ngư xanh vĩ, vương thất như huỷ” nghĩa là “Cá mè đỏ đuôi vì công việc nhà vua bời bời như thiêu như đốt” trong Kinh thi. Sau này trong văn học chữ Hán thường dùng thành ngữ “Cá mè đỏ đuôi” để chỉ cảnh phục dịch cực nhọc của thần dân cho triều đình phong kiến.