12/05/2024 05:50Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới
Thể thơ: Ngũ ngôn tứ tuyệt; Nước: Trung Quốc; Thời kỳ: Vãn Đường
Đăng bởi Diệp Y Như vào 03/05/2010 00:11
Nguyên tác
劍外從軍遠，
無家與寄衣。
散關三尺雪，
回夢舊鴛機。
Phiên âm
Kiếm ngoại[1] tòng quân viễn,
Vô gia dữ ký y.
Tản Quan[2] tam xích tuyết,
Hồi mộng cựu uyên ky[3].Dịch nghĩa
Theo đoàn quân đi xa ra khỏi Kiếm Môn,
Nhà không còn gửi áo lạnh.
Ở Tản Quan tuyết dày tới ba thước,
Nằm mơ thấy bên khung cửi xưa.Bản dịch của Nguyễn Minh
Theo quân quá Kiếm môn
Không nhà, không áo gửi
Ba thưóc tuyết Tán quan
Mộng em bên khung cửi
Sách Cựu Đường thư chép: “Tháng bảy năm thứ năm niên hiệu Đại Trung, Liễu Trọng Dĩnh trấn ở Đông Thục, mời Lý Thương Ẩn làm tiết độ phán quan”. Bài thơ này làm vào khoảng năm thứ năm niên hiệu Đại Trung (851). Mùa thu năm ấy, vợ Lý Thương Ẩn mất ở Kinh sư. Vào giữa mùa đông, Lý Thương Ẩn phải đến Đông Xuyên nhậm chức, lúc ấy vợ ông mất mới được ba bốn tháng.
Diệp Thông Kỳ nói: “Hai câu cuối ý nói trong mơ cứ nghĩ rằng vợ vẫn còn, giữa đường gặp tuyết lạnh lùng, cô đơn khiến cho nỗi đau trong lòng càng thêm thê lương”. Kỷ Quân khen bài thơ này là “Thịnh Đường dư hưởng”, nói rằng bài thơ này đối với hai câu thơ trong bài Lũng Tây hành của Trần Đào đời Đường “Khả liên Vô Định hà biên cốt, Do thị xuân khuê mộng lý nhân” (Thương thay đống xương bên bờ sông Vô Định, Vẫn còn là người trong mộng của cô gái buồng khuê) thật là đúng lắm, nhưng hai câu cuối của Lý Thương Ẩn lời lẽ sâu xa, hàm súc hơn.
[1] Chỉ vùng từ Kiếm Các trở về phía nam.
[2] Cửa Tản, nay là cửa Đại Tản, tỉnh Thiểm Tây.
[3] Chỉ người chồng, hiện tại người vợ đã mất.