28/04/2024 05:32Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới
Thể thơ: Từ phẩm; Nước: Trung Quốc; Thời kỳ: Nam Tống, Kim
Đăng bởi U cốc khách vào 28/07/2014 22:58
Nguyên tác
淚濕羅衣脂粉滿，
四疊陽關，
唱到千千遍。
人道山長山又斷，
瀟瀟微雨聞孤館。
惜別傷離方寸亂，
忘了臨行，
酒盞深和淺。
好把音書憑過雁，
東萊不似蓬萊遠。
Phiên âm
Lệ thấp la y chi phấn mãn,
Tứ điệp Dương Quan[1],
Xướng đáo thiên thiên biến.
Nhân đạo sơn trường sơn hựu đoạn,
Tiêu tiêu vi vũ văn cô quán.
Tích biệt thương ly phương thốn[2] loạn,
Vong liễu lâm hành,
Tửu trản thâm hoà thiển.
Hảo bả âm thư bằng quá nhạn,
Đông Lai[3] bất tự Bồng Lai[4] viễn.Bản dịch của Nam Long
Lệ ướt áo là hoen má phấn,
Tứ điệp Dương Quan,
Ngâm tới muôn nghìn bận.
Người bảo núi dài rồi cũng tận,
Quán côi mưa nhỏ nghe vương vấn.
Nuối tiếc chia xa lòng nghĩ quẩn,
Khi tiễn quên rồi,
Đầy, cạn ly mời dấn.
Cánh nhạn nhờ đem lời muốn dặn,
Đông Lai so Bồng Lai đường vắn.
Xương Lạc quán là dịch quán huyện Xương Lạc, cố chỉ nay cách Xương Lạc, Sơn Đông, 10 dặm về phía tây bắc. Bài từ này được tác giả làm khi trên đường từ Thanh Châu đến Lai Châu thăm chồng, trên đường nghỉ chân tại dịch quán huyện Xương Lạc, nhớ các chị em ở quê nhà.
[1] Nói đến bài Vị thành khúc (hay tên khác là Tống Nguyên nhị sứ An Tây) của Vương Duy, do người đời sau phổ nhạc nên được gọi là Dương Quan khúc hay Dương Quan. Tô Thức bàn về “Dương Quan tam điệp” rằng: “Dư tại Mật châu, Văn Huân trưởng quan dĩ sự chí Mật, tự vân đắc cổ bản ‘Dương Quan’, mỗi cú giai tái xướng, nhi đệ nhất cú bất điệp, nãi tri cổ bản tam điệp cái như thử” 余在密州，文勛長官以事至密，自云得古本《陽關》，每句皆再唱，而第一句不疊，乃知古本三疊蓋如此 (Ta ở Mật châu, Văn Huân trưởng quan có việc đến Mật châu, bảo rằng có được bản “Dương Quan” cổ, mỗi câu đều hát lại, duy có câu 1 không lặp, thế mới biết bản cổ Tam điệp là như vậy). Theo câu bàn đó của Tô Thức thì “Dương Quan tứ điệp” có lẽ ở đời Tống là hát lặp lại cả 4 câu trong bài thơ.
[2] Chỉ lòng người.
[3] Tức Lai Châu, là nơi Triệu Minh Thành, chồng của Lý Thanh Chiếu, làm quan.
[4] Quả núi tiên trên biển trong truyền thuyết. Sử ký, Tần Thuỷ hoàng bản kỷ chép: “Tề nhân Từ Phất cụ thư ngôn, hải trung hữu tam thần tiên sơn, danh vi Bồng Lai, Phương Trượng, Doanh Châu” 齊人徐芾具書言，海中有三神仙山，名為蓬萊、方丈、瀛洲 (Từ Phất người Tề dâng thư rằng, trên biển có ba quả núi tiên tên là Bồng Lai, Phương Trượng, Doanh Châu).