20/04/2024 21:51Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới
Thể thơ: Thất ngôn bát cú; Nước: Việt Nam; Thời kỳ: Trần
Đăng bởi Vanachi vào 19/09/2008 10:56
Nguyên tác
飄飄行李嶺雲南，
春入梅花只兩三。
一視同仁天子德，
生無補世丈夫慚。
馬頭風雪重回首，
眼底江山少駐驂。
明日瀘江煙水闊，
葡萄嫩綠洗心惔。
Phiên âm
Phiêu phiêu hành lý lĩnh vân nam,
Xuân nhập mai hoa chỉ lưỡng tam.
Nhất thị đồng nhân thiên tử đức.
Sinh vô bổ thế trượng phu tàm.
Mã đầu phong tuyết trùng hồi thủ,
Nhãn để giang san thiểu trụ tham.
Minh nhật Lô giang yên thuỷ khoát,
Bồ đào nộn lục tẩy tâm đàm.Dịch nghĩa
Bước chân sứ giả phơi phới như áng mây ngàn bay về phương Nam,
Mùa xuân vừa đến, hoa mai chỉ lác đác vài ba nụ.
Thương yêu mọi người như nhau là ân đức của thiên tử,
Sống mà không giúp gì cho đời là điều đáng thẹn của kẻ trượng phu.
Gió tuyết trước đầu ngựa, người lại trở về,
Non sông đầy trong đáy mắt, hãy dừng ngựa lại chốc lát.
Ngày mai đã qua sông Lô mênh mông khói nước,
Xin cạn chén rượu bồ đào non tươi để rưới mát tấm lòng.Bản dịch của Nhóm Lê Quý Đôn (Lê Thước, Vũ Đình Liên, Trịnh Đình Rư, Nguyễn Sĩ Lâm, Trần Lê Hữu)
Non Nam hành lý nhẹ như không,
Xuân đến cành mai mới điểm bông.
Lòng chúa không riêng ơn vũ lộ,
Chí trai quyết trả nợ tang bồng.
Ngựa pha sương tuyết quay đầu lại,
Mắt ngắm giang sơn ngẩng mặt trông.
Mai sáng sông Lô mây nước thẳm,
Bồ đào ngọt giọng rưới khuây lòng.
Năm 1301, Kiều Nguyên Lãng là sứ nhà Nguyên, được Nguyên Thành Tông phái sang. Đây là lần thứ tư nhà Nguyên phái sứ đến nước ta. Thượng hoàng Nhân Tông thay mặt con Trần Anh Tông tiếp đoàn sứ thiên triều Ma Hợp và Kiều Nguyên Lãng. Khác hai lần đầu nhà Nguyên đòi vua Trần phải vào chầu, đoàn sứ lần này chỉ có nhiệm vụ nhắc nhà Trần cứ theo đúng lệ vào cống tiến, sứ Nguyên sẽ không sang nữa. Đây là thắng lợi ngoại giao của nhà Trần, nền hoà bình đã vững chắc hơn. Sứ giả tặng thơ, Trần Nhân Tông hoạ thơ, làm thơ tiễn. Lời thơ của thượng hoàng bày tỏ niềm quyến luyến lúc chia tay.