11/05/2024 12:39Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới
Thể thơ: Thất ngôn bát cú; Nước: Việt Nam; Thời kỳ: Tây Sơn
Đăng bởi tôn tiền tử vào 14/03/2024 18:06
Nguyên tác
建作工夫代化機，
五門樓外望巍巍。
高飄百尺擎天立，
直指重霄擁日輝。
進近開時風正拂，
罷朝捲處露初晞。
億年瞻仰無窮頌，
不息陽光不拔旗。
Phiên âm
Kiến tác công phu đại hoá ky,
Ngũ Môn[1] lâu ngoại vọng nguy nguy.
Cao phiêu bách xích kình thiên lập,
Trực chỉ trùng tiêu ủng nhật huy.
Tiến cận khai thời phong chính phất.
Bãi triều quyển xứ lộ sơ hy.
Ức niên chiêm ngưỡng vô cùng tụng,
Bất tức dương quang, bất bạt kỳ.Dịch nghĩa
Công phu xây dựng thay cho máy tạo hoá,
Trông cao chót vót, vượt hẳn lầu năm cửa.
Cao vút trăm thước sừng sững đứng chống trời,
Thẳng trỏ tầng mây, rực rỡ đỗ vầng dương.
Tiến triều mở ra, đúng khi gió phất,
Bãi triều cuộn lại, móc cũng vừa tan.
Muôn năm chiêm ngưỡng, chúc tụng khôn cùng,
Ánh dương không tắt, ngọn cờ còn mãi...Bản dịch của Phạm Trọng Chánh
Xây dựng công phu thay hoá công,
Lầu cao năm cửa ngất trời trông,
Vút cao trăm thước cột trời chống,
Trỏ thẳng tầng mây rực ánh hồng,
Triều tiến mở ra khi gió phất,
Bãi triều cuộn lại móc vừa lan.
Chiêm ngưỡng muôn năm lời chúc tụng,
Ánh dương không tắt, ngọn cờ còn.
Thành Thăng Long được vua Lý Thái Tổ dời đô từ Hoa Lư, xây dựng từ năm 1010. Trước đó là phủ Tống Bình thời nhà Đường. Năm 866 tướng Cao Biền xây thành Đại La. Năm 1787 nhân chúa Trịnh Bồng bỏ trốn, vua Lê Chiêu Thống cho người đốt cháy toàn thể cung điện phủ chúa Trịnh đã xây dựng trong 243 năm. Năm 1804 vua Gia Long sai tổng trấn Nguyễn Văn Thành phá thành cũ xây thành mới nhỏ hơn. Cờ thành vẫn nằm trong vị trí cột cờ ngày nay.
[1] Lầu Ngũ Môn, được xây dựng năm Quý Hợi (1803) thời Gia Long, trên nền cũ của ba cửa (Tam Môn) đời Lý, bên ngoài lầu Ngũ Môn về sau xây thêm kỳ đài.