20/04/2024 06:02Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới
Thể thơ: Thất ngôn bát cú; Nước: Việt Nam; Thời kỳ: Cận đại
Đăng bởi hảo liễu vào 30/12/2014 13:37
Nguyên tác
香爛燈光孔廟前，
火星丁日丙寅年。
聖功師表容儀在，
國祀民尊祭禮虔。
世代盈虛無了局，
春秋褒貶未亡權。
橫鍪制府新吟律，
正喜尼山鐸永傳。
Phiên âm
Hương lạn đăng quang Khổng miếu[1] tiền,
Hoả tinh Đinh nhật[2] Bính Dần niên.
Thánh công sư biểu[3] dung nghi tại,
Quốc tự dân tôn tế lễ kiền.
Thế đại doanh hư vô liễu cục,
Xuân thu bao biếm[4] vị vong quyền.
Hoành Mâu[5] chế phủ tân ngâm luật,
Chánh hỷ Ni sơn[6] đạc vĩnh truyền.Dịch nghĩa
Hương đèn xán lạn trước miếu Khổng Tử
Thuộc ngày Đinh, sao Hoả, năm Bính Dần
Bậc thầy, bậc thánh hình dáng vẫn còn đó
Nước cúng, dân thờ dịp tế lễ thật thành kính
Thời đại thịnh suy, mãi mãi không có kết cục
Đời đời khen chê, vẫn hoài bị bình phẩm
Nơi dinh quan phủ Hoành sơn núi Đâu Mâu có thơ mới làm
Cũng đang mừng tiếng mõ núi Ni vẫn còn truyền mãiBản dịch của Nguyễn Hữu Vinh
Miếu Khổng đèn hương sáng cửa đình
Bính Dần sao hoả giữa ngày Đinh
Bậc thầy đức thánh chân dung đấy
Nước tế dân tôn lễ cúng thành
Suy thịnh đời đời không kết cục
Khen chê mãi mãi có lời bình
Hoành Mâu quan phủ ngâm thơ mới
Mừng mõ non Ni tiếng vẫn thanh
Lời tự: "Án sát Quảng Bình" 按察廣平 (Thơ làm trong thời kỳ làm án sát Quảng Bình).
[1] Miếu thờ Khổng Tử.
[2] Ngày Đinh là ngày tế Khổng Tử.
[3] Khổng Tử được tôn là "Vạn thế sư biểu", bậc thầy của mọi đời.
[4] Lời bình phẩm, lời khen chê. Khổng Tử viết sách "Xuân Thu" để ghi lại lịch sử nước Lỗ thời Đông Chu. Người đời sau gọi thời kỳ này là thời Xuân Thu, Chiến Quốc. Trong bài luận "Tản văn" 散文, Giả Nghị bất chí "Công khanh luận" 至公卿論 của Âu Dương Tu 歐陽修 đời Tống có câu: "Đãi dữ Xuân Thu bao biếm vạn nhất hĩ" 逮與春秋褒貶萬一矣 (Khen chê không bằng một phần nhỏ trong sách Xuân Thu).
[5] Dãy Hoành Sơn, núi Đâu Mâu ở tỉnh Quảng Bình.
[6] Núi Ni, nơi sinh ra Khổng Tử.