12/10/2024 09:21Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới

Giai nhân ca
佳人歌

Tác giả: Lý Diên Niên - 李延年

Thể thơ: Cổ phong (cổ thể); Nước: Trung Quốc; Thời kỳ: Hán
Đăng bởi Vanachi vào 10/02/2006 20:03

 

Nguyên tác

北方有佳人,
絕世而獨立。
一顧傾人城,
再顧傾人國。
寧不知,傾城與傾國,
佳人難再得。

Phiên âm

Bắc phương hữu giai nhân,
Tuyệt thế nhi độc lập.
Nhất cố khuynh nhân thành,
Tái cố khuynh nhân quốc.
Ninh bất tri, khuynh thành dữ khuynh quốc,
Giai nhân nan tái đắc.

Dịch nghĩa

Phương bắc có người giai nhân,
Đẹp tuyệt trần nhưng vẫn còn đơn độc.
Ngoảnh lại một lần thì làm nghiêng thành của người ta,
Ngoảnh lại hai lần thì làm nghiêng nước của người ta.
Há nào người không biết, vẻ nghiêng thành nghiêng nước,
Người đẹp ấy đâu dễ gặp lại.

Bản dịch của (Không rõ)

Bắc phương có một giai nhân
Dung nhan tuyệt thế cõi trần đứng riêng
Liếc nhìn, thành quách ngả nghiêng
Liếc thêm lần nữa nước liền lung lay
Thành nghiêng nước đổ mặc bay
Giai nhân há dễ gặp hoài được sao?
Sách Hán thư phần Lý phu nhân truyện chép rằng Hán Vũ Đế thấy Lý Diên Niên hát bài ca này, hỏi thiên hạ lại có người đẹp như vậy sao. Lý Diên Niên đáp rằng chính là em gái của mình rồi tiến cử lên Hán Vũ Đế, được phong là phu nhân, sau trở thành hoàng hậu. Bài ca này không rõ do Lý Diên Niên sáng tác hay là một bài dân ca do ông sưu tập. Sau Nhạc phủ thi tập xếp bài này vào Tạp ca dao từ với tên Lý Diên Niên ca 李延年歌.

Từ bài ca này mà đời sau thường dùng chữ “khuynh quốc khuynh thành” (nghiêng nước nghiêng thành) để chỉ những tuyệt thế giai nhân. Bài thơ này cũng có ảnh hưởng lớn tới thơ ngũ ngôn của thi nhân về sau.

In từ trang: https://www.thivien.net/ » Lý Diên Niên » Giai nhân ca