21/04/2024 01:20Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới

Thất nguyệt 6
七月 6

Tác giả: Khổng Tử - 孔子

Thể thơ: Kinh thi; Nước: Trung Quốc; Thời kỳ: Chu
Đăng bởi Vanachi vào 06/10/2005 22:23

 

Nguyên tác

六月食郁及薁,
七月亨葵及菽,
八月剝棗,
十月獲稻。
為此春酒,
以介眉壽。
七月食瓜,
八月斷壺,
九月叔苴。
采荼薪樗,
食我農夫。

Phiên âm

Lục nguyệt thực uất cập úc.
Thất nguyệt phanh quỳ cập thúc.
Bát nguyệt bác tầu.
Thạp nguyệt hoạch đạo.
Vi thử xuân tửu,
Dĩ giới mỵ thụ (thọ).
Thất nguyệt thực cô (qua).
Bát nguyệt đoạn hồ.
Cửu nguyệt thúc thư.
Thái đồ tân sư.
Tự ngã nông phu.

Dịch nghĩa

Tháng 6 thì ăn trái uất trái ức.
Tháng 7 thì nấu rau quỳ và đậu.
Tháng 8 thì đập cây táo cho rụng để lượm mà ăn.
Tháng 10 thì thu gặt nếp.
Làm rượu uống trong ngày xuân.
Để giúp tuổi già được sống lâu.
Tháng 7 thì ăn dưa.
Tháng 8 thì cắt bầu.
Tháng 9 thì lặt lấy trái gai.
Hái rau đồ, chặt cây sư làm củi.
Và đem thực phẩm cho người làm ruộng ăn.

Bản dịch của Tạ Quang Phát

Trái uất trái ức ăn tháng sáu.
Tháng bảy sang quỳ đậu nấu xơi.
Táo qua tháng tám thọc rơi.
Nếp thì thu gặt tháng mười cho xong.
Đem gầy rượu uống trong xuân mới,
Để giúp cho số tuổi thêm dài.
Ăn dưa tháng bảy ngon thay!
Cắt bầu thámg tám ở ngoài vườn rau.
Tháng chín trái gai mau đi lặt.
Hái rau đồ cùng chặt củi sư.
Và đem thực phẩm nông phu.
Chú giải của Chu Hy:

Chương này thuộc phú.

uất: thuộc cây đệ.
úc: cây anh úc, loại cây nho.
quỳ: tên rau quỳ.
thúc: cây đậu. bác, đánh đập. hoạch đạo, thu gặt lúa nếp để gầy rượu. giới, giúp. giới my thọ (đọc thụ cho hợp vận), lời chúc tụng giúp tuổi già sống được lâu (my thọ, người già thì lông mày có nhiều sợi ra dài). hồ, cái bầu. thực qua đoạn hồ (ăn dưa và cắt bầu), cũng là ý lần lần bỏ vườn rau để làm chỗ chứa thực phẩm (phô là vườn rau - trường là chỗ chứa hàng hoá thực phẩm). thúc, lặt lấy. thư, hột gai. đồ, rau đắng. sư, cây sư loại cây xấu để làm củi.

Từ đây dến chương cuối, đều nói việc làm ruộng làm vườn, việc ăn uống, việc úng tế, việc yến tiệc vui chơi đẻ dứt cái ý trong đoạn sau của chương đầu.

Trong chương này, trái cây, rượu, nếp để cung cấp cho người già cả, người đau yếu, để đãi đằng tân khách và để cúng tế. Còn dưa, bầu, hột gai, rau đắng thì để làm món ăn thường. Đấy là cái nghĩa của kẻ nhỏ, người lớn, cái tiết độ khi xài to, khi cần kiệm là thế.

In từ trang: https://www.thivien.net/ » Khổng Tử » Thất nguyệt 6