21/04/2024 01:08Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới
Thể thơ: Ngũ ngôn cổ phong; Nước: Việt Nam; Thời kỳ: Cận đại
Đăng bởi tôn tiền tử vào 14/09/2014 01:44
Nguyên tác
哀哀尒范姬，
從我今七期。
須臾棄我去，
孑然無一遺。
雖然有成效，
茫茫不可期。
朋遠方懸樹，
當時莫知之。
何以一死後，
碧艸生新祠。
矧尒是婦人，
俯仰無所資。
奮身效巾慖，
拭目無鬚眉。
世道有如此，
尒心良不欺。
哭死非為生，
慷慨稱酒巵。
霏霏七夕雨，
和淚為新詩。
Phiên âm
Ai ai nhĩ Phạm ky (cơ),
Tòng ngã kim thất kỳ.
Tu du khí ngã khứ,
Kiết nhiên vô nhất di.
Tuy nhiên hữu thành hiệu,
Mang mang bất khả kỳ.
Bằng viễn phương huyền thụ,
Đương thì mạc tri chi.
Hà dĩ nhất tử hậu,
Bích thảo sinh tân tỳ (từ).
Thẩn nhĩ thị phụ nhân,
Phủ ngưỡng vô sở ti (tư).
Phấn thân hiệu cân quắc,
Thức mục vô tu my.
Thế đạo hữu như thử,
Nhĩ tâm lương bất khi.
Khốc tử phi vi sinh,
Khảng khái xứng tửu chi.
Phi phi thất tịch vũ,
Hoà lệ vi tân thi.Dịch nghĩa
Thương ôi, nàng là con gái họ Phạm,
Theo ta đến nay đã bảy năm.
Bỗng chốc nàng bỏ ta mà đi,
Chẳng để lại một mụn con nào cả!
Dẫu rằng đã có lời thề ước mãi bên nhau,
Nhưng nay thì mờ mịt, biết lúc nào gặp lại!
Bạn thì xa, ta đang mong tin bạn,
Lúc đó nàng mất, có ai biết đó là đâu!
Sao mà sau khi nàng mất,
Trên nấm mồ xanh đã lập đền thờ mới rồi.
Huống chi nàng lại là phận đàn bà,
Việc phụng dưỡng cha mẹ không biết trông cậy vào ai.
Nàng đã sẵn sàng đem yếm khăn để kiếm tấm chồng,
Song giụi mắt cũng chẳng có ai đáng mặt mày râu.
Đường đời có những chuyện trớ trêu như vậy,
Song lòng nàng quả thực không lầm khi lấy ta.
Khóc người chết không phải là vì người sống!
Đau buồn ta dâng nâng chén rượu.
Mưa ngâu tháng bảy rơi lã chã,
Ta đem hoà với dòng lệ để viết bài thơ mới này.Bản dịch của Lê Phụng
Khóc nàng họ Phạm xót thương
Bẩy năm một chiếu một giường có nhau
Bỏ ta bằn bặt đi đâu
Nỗi con chưa có thêm rầu lòng ta
Ngỡ là chung sống đến già
Hoá ra gặp lại hoạ là kiếp sau
Xa nàng tin bặt bấy lâu
Nỗi nàng vắn số thật đâu có ngờ
Đến khi xanh cỏ yên mồ
Hay tin mới lập bàn thờ thờ vong
Đành nàng phận gái chữ tòng
Khói hương chẳng biết cậy trông ai cùng
Yếm khăn đến tuổi lấy chồng
Mày râu giụi mắt vừa lòng chẳng ai
Chớ trêu sự thế đặt bày
Chẳng lầm duyên kiếp xum vầy cùng ta
Khóc nàng chẳng vị gần xa
Tay nâng chén rượu xót xa tấc lòng
Mưa ngâu tháng bẩy ròng ròng
Hoà cùng nước mắt viết dòng tân thi
Bài thơ này Nguyễn Khuyến khóc bà vợ thứ tư. Bà mất sớm và không có con. Không rõ vì lý do gì bà bỏ đi cho đến khi ông nhận được tin bà chết và được táng nơi đất khách.