30/03/2024 03:45Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới

Hoè diệp lãnh đào
槐葉冷淘

Tác giả: Đỗ Phủ - 杜甫

Thể thơ: Ngũ ngôn cổ phong; Nước: Trung Quốc; Thời kỳ: Thịnh Đường
Đăng bởi tôn tiền tử vào 25/02/2015 12:14

 

Nguyên tác

青青高槐葉,
采掇付中廚。
新麵來近市,
汁滓宛相俱。
入鼎資過熟,
加餐愁欲無。
碧鮮俱照箸,
香飯兼苞蘆。
經齒冷於雪,
勸人投此珠。
願隨金騕褭,
走置錦屠蘇。
路遠思恐泥,
興深終不渝。
獻芹則小小,
薦藻明區區。
萬里露寒殿,
開冰清玉壺。
君王納涼晚,
此味亦時須。

Phiên âm

Thanh thanh cao hoè diệp,
Thái xuyết phó trung trù.
Tân miến lai cận thị,
Trấp chỉ uyển tương câu.
Nhập đỉnh tư quá thục,
Gia san sầu dục vô.
Bích tiễn câu chiếu trợ,
Hương phạn kiêm bao lô.
Kinh xỉ lãnh ư tuyết,
Khuyến nhân đầu thử chu.
Nguyện tuỳ kim yêu niểu,
Tẩu trị cẩm đồ tô.
Lộ viễn tư khủng nê,
Hứng thâm chung bất du.
Hiến cần[1] tắc tiểu tiểu,
Tiến tảo minh khu khu.
Vạn lý lộ hàn điện,
Khai băng thanh ngọc hồ.
Quân vương nạp lương vãn,
Thử vị diệc thì tu.

Dịch nghĩa

Xanh xanh lá hoè trên cao,
Hái bẻ để đưa vào lọ ủ.
Mì tươi mua ở chợ gần,
Nước sột sệt trong lọ tiết ra đều đều.
Cho vào nồi, đun chớ để bén,
Bữa cơm sẽ tẻ nhạt nếu thiếu món này.
Mầu xanh tươi làm rạng cả đũa,
Gạo thơm kèm đọt sậy.
Thấm vào răng lạnh buốt như tuyết,
Khuyên người cứ hãy nuốt trôi cái viên ngọc này đi.
Xin theo con ngựa nòi vàng,
Chạy tới căn nhà trệt nấu rượu sang như gấm.
Đường xa nghĩ ngại bùn lầy,
Nhưng hứng thú cao không cưỡng được nổi.
Biếu rau cần thì quá tầm thường,
Dâng rong cũng chứng tỏ lòng nhỏ nhặt.
Cung điện vua sương lạnh phủ xa cách cả ngàn dặm,
Mở cái bình ngọc trong lạnh như băng giá.
Buổi chiều vua hưởng cái mát dịu,
Thì cái vị món này thật là đúng lúc.

Bản dịch của Phạm Doanh

Cao cao lá hoè xanh,
Hái, ngắt cho vào ủ.
Bún mua từ chợ gần,
Nước cốt dần dần rỉ.
Bỏ nồi, chớ đun dừ,
Bữa cơm buồn, vắng nó.
Gạo thơm cùng măng non,
Xanh tươi đũa chiếu rõ.
Chạm răng buốt như băng,
Khuyên người đừng có bỏ.
Mong đi theo ngựa câu,
Chạy tới nơi nấu rượu.
Đường xa ngại bùn lầy,
Hứng cao nên chẳng sợ.
Biếu cần thì nhỏ nhoi,
Dâng rong lòng bày tỏ.
Điện sương lạnh xa vời,
Bình ngọc băng trong mở.
Chiều, vua hóng mát chơi,
Món này thật đúng chỗ.
(Năm 766)

Lấy nước cốt tiết ra từ lá hoè ủ trộn sâm sấp với mì làm thành món mì nguội (lương miến 涼麵) ăn vào tháng nóng bức.

[1] Chữ lấy từ sách "Liệt tử". Một người quý món rau cần, đem biếu các chức dịch trong làng. Họ ăn xong còn chê bai. Sau này chỉ lối nói khiêm tốn của người đem cho, chỉ món quà tặng nhỏ nhoi.

In từ trang: https://www.thivien.net/ » Đỗ Phủ » Hoè diệp lãnh đào