26/04/2024 08:25Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới
Thể thơ: Ngũ ngôn bát cú; Nước: Trung Quốc; Thời kỳ: Vãn Đường
Đăng bởi Diệp Y Như vào 07/05/2010 20:55
Nguyên tác
照梁初有情，
出水舊知名。
裙衩芙蓉小，
釵茸翡翠輕。
錦長書鄭重，
眉細恨分明。
莫近彈棋局，
中心最不平。
Phiên âm
Chiếu lương[1] sơ hữu tình,
Xuất thuỷ cựu tri danh[2].
Quần xái phù dung tiểu,
Thoa nhung phỉ thuý khinh.
Cẩm trường thư trịnh trọng,
Mi tế[3] hận phân minh.
Mạc cận đàn kỳ cục,
Trung tâm tối bất bình.Dịch nghĩa
Hữu tình như ánh bình minh chiếu vào rường nhà,
Xinh đẹp như đoá sen ló khỏi mặt nước.
Chéo quần thêu cánh phù dung nhỏ,
Đầu cài trâm phỉ thuý nhẹ xinh.
Bao lần dệt bức thư dài gởi người,
Nỗi sầu hiện rõ trên nét mày thanh mảnh.
Khuyên người chớ lại gần cuộc cờ,
Trong lòng sẽ buồn khi thấy chuyện bất bình.Bản dịch của Lê Quang Trường
Soi xà nắng hữu tình,
Ló nước sen lừng danh.
Tà áo phù dung điểm,
Đầu cài trâm thuý xanh.
Gấm thư bao lần dệt,
Mày liễu nét hận sinh.
Xin chớ gần cờ đó,
Trong lòng nổi bất bình.
Bài thơ mượn lời cô gái thất tình để ký thác nỗi sầu khổ thất ý của tác giả trong hoạn lộ. Trần Bá Hải trong bài “Thơ vô đề của Lý Thương Ẩn có nội dung gì? Nghệ thuật biểu hiện có đặc điểm gì?” in trong Cổ điển văn học tam bách đề cho rằng bài này là thơ đáp tặng người vợ. Ông viết: “Người xưa chú rằng: năm Lý Thương Ẩn 26 tuổi, sau khi vào kinh thi rớt khoa thi Bác học hoành từ, có gửi một bài thơ cho họ Vương, vợ mới cưới của ông, có lẽ họ Vương gửi thơ trước cho ông để an ủi việc thi hỏng, nên nhà thơ mới đáp tặng lại.”
[1] Bài Thần nữ phú của Tống Ngọc có câu: “Từ trước đến nay, rạng rỡ nào bằng ánh ban mai chiếu vào rường nhà.“
[2] Thơ Khán Phục lang tân hôn của Hà Tốn có câu: “Vụ tịch liên xuất thuỷ, Hà triêu nhật chiếu lương; Hà như hoa chúc dạ, Khinh phiến yểm hồng trang” (Sen ló khỏi mặt nước trong đêm sương, Ánh bình minh chiếu vào xà nhà; Sao bằng đêm động phòng hoa chúc, Lấy quạt mỏng che lớp phấn hồng).
[3] Hàng lông mày nhỏ. Sách Hậu Hán thư, Ngũ hành chí chép: Giữa năm Nguyên Gia thời Hán Hoàn đế, những phụ nữ ở kinh đô làm nét mày như đang sầu, tỉa mày nhỏ mà cong. Người đời sau liền xem đôi mày nhỏ là tình trạng u buồn của các cô gái.