27/04/2024 04:13Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới
Thể thơ: Thất ngôn bát cú; Nước: Việt Nam; Thời kỳ: Tây Sơn
Đăng bởi Vanachi vào 04/10/2018 15:01
Nguyên tác
庄誦瑤章咀麗華，
不妨世號阿瞞槎。
古來先進開新進，
謝道無涯役有涯。
向闕多君頭未雪，
望塵使我眼生花。
此身如作衡山雁，
北往南翔總是家。
Phiên âm
Trang tụng dao chương trớ lệ hoa,
Bất phương thế hiệu A Man tra[1].
Cổ lai tiên tiến khai tân tiến,
Tạ đạo vô nhai dịch hữu nhai.
Hướng khuyết đa quân đầu vị tuyết,
Vọng trần sử ngã nhãn sinh hoa.
Thử thân như tác Hành sơn[2] nhạn,
Bắc vãng nam tường tổng thị gia.Dịch nghĩa
Trang nhã lời hay, tụng từ hoa lệ,
Đâu để tâm nhân gian gọi là khách A Man.
Xưa nay người đi trước mở mang cho người đi sau,
Cảm tạ cái trí tuệ vô hạn dẫn dắt cho cái bản thể hữu hạn.
Ngóng về cửa khuyết, mong chúc đầu còn chưa bạc tuyết,
Trông xuống đám bụi trần, càng thấy mắt mình sinh hoa.
Thân này mà hoá được thành nhạn ở Hành Sơn,
Thì bay bắc hay bay nam cũng đều là nhà cả.Bản dịch của Nguyễn Đức Toàn (II)
Lời trang nhã, từ lệ hoa,
Chẳng hiềm nhân thế gọi là A Man.
Người sau nhờ trước mở mang,
Trí là vô hạn thân đang hữu kỳ.
Trông khuyết chúc, tóc thanh ti,
Phần tôi bụi ngóng mắt thì sinh hoa.
Hành Sơn hoá nhạn bay xa,
Khi Nam khi Bắc là nhà mọi nơi.
Bài thơ được chép trong Vãn tình di thi hối 晚晴簃詩匯 của Từ Thế Xương nhà Thanh.
[1] A Man nguyên là tiểu tự của Tào Tháo, “tra” là cột buồm. Nhưng có lẽ xưa cũng hay dùng từ A Man để chỉ khách người Trung Quốc chăng? Giống từ “Hoa man” trong bài Tiến sĩ giấy của Nguyễn Khuyến có câu “Rõ chú Hoa man khéo vẽ trò, Bỡn ông mà lại dứ thằng cu”. Hiện chưa rõ, nên tạm dịch là khách A Man.
[2] Một trong Ngũ nhạc của Trung Quốc, ở phía nam nên còn gọi là nam nhạc Hành sơn, nơi có khí hậu, tự nhiên cảnh sắc đẹp nhất trong Ngũ nhạc.