18/04/2024 22:38Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới

Lâm Ấp xá đệ thư chí khổ vũ Hoàng Hà phiếm dật chỉ phòng chi hoạn bộ lĩnh sở ưu nhân ký thử thi dụng khoan kỳ ý
臨邑舍弟書至苦雨黃河泛溢堤防之患簿領所憂因寄此詩用寬其意

Tác giả: Đỗ Phủ - 杜甫

Thể thơ: Ngũ ngôn cổ phong; Nước: Trung Quốc; Thời kỳ: Thịnh Đường
Đăng bởi hongha83 vào 12/11/2011 06:56

 

Nguyên tác

二儀積風雨,
百谷漏波濤。
聞道洪河坼,
遙連滄海高。
職思憂悄悄,
郡國訴嗷嗷。
舍弟卑棲邑,
防川領簿曹。
尺書前日至,
版築不時操。
難假黿鼉力,
空瞻烏鵲毛。
燕南吹畎畝,
濟上沒蓬蒿。
螺蚌滿近郭,
蛟螭乘九臯。
徐關深水府,
碣石小秋毫。
白屋留孤樹,
青天矢萬艘。
吾衰同泛梗,
利涉想蟠桃。
倚賴天涯釣,
猶能掣巨鰲。

Phiên âm

Nhị nghi tích phong vũ,
Bách cốc lậu ba đào.
Văn đạo hồng hà sách,
Dao liên thương hải cao.
Chức tư ưu thiểu thiểu,
Quận quốc tố ngao ngao.
Xá đệ ti thê ấp,
Phòng xuyên lĩnh bạ tào.
Xích thư tiền nhật chí,
Bản trúc bất thời thao.
Nan giả ngoan đà lực,
Không chiêm ô thước mao.
Yến nam xuy quyến mẫu,
Tế thượng một bồng hao.
Loa bạng mãn cận quách,
Giao ly thừa cửu cao.
Từ Quan[1] thâm thuỷ phủ,
Kiệt Thạch[2] tiểu thu hào.
Bạch ốc lưu cô thụ,
Thanh thiên thỉ vạn sưu.
Ngô suy đồng phiếm ngạnh,
Lợi thiệp tưởng bàn đào.
Ỷ lại thiên nhai điếu,
Do năng xế cự ngao.

Dịch nghĩa

Trời đất chứa mưa gió,
Trăm hang để lọt sóng trào.
Nghe nói sông lớn vỡ,
Xa dâng cao liền với biển xanh.
Các viên chức coi đê lo lắng,
Làng nước kêu oai oái.
Chú em ruột nương nơi ấp nhỏ,
Làm việc tại cơ quan lo về phòng bị cho sông ngòi.
Bữa truớc có gửi lá thư tới,
Đóng kè để chặn mà không kịp.
Khó mà mượn được sức của rái cá,
Mà chỉ thấy lông chim ô thước vương vãi đầy.
Chim yến miền nam bay kêu trên đồng ruộng,
Bên bến cỏ tranh mọc cao lấp hết.
Sò, nghêu đầy gần nơi kè,
Giải, cá sấu bò lên gò cao.
Từ Quan chìm trong nước lụt,
Núi Kiệt Thạch nhỏ như sơi tơ mùa thu.
Cạnh mái tranh giờ chỉ còn cây trơ trọi,
Trời xanh thấy vắng vạn cái thuyền.
Tôi đau yếu đời hệt như nhánh cây trôi,
Thuận lợi khi lội tưởng như cành đào cong queo.
Cứ việc buông câu nơi chân trời,
Có thể vớ được con cá ngao to đấy!

Bản dịch của Phạm Quỳnh

Trời đất tích gió mưa
Trăm hang tuôn sóng vỗ
Nghe nói miền Hồng Hà
Liền cao như biển khơi
Quan chức lo ngay ngáy
Dân gian kêu thiết tha
Xá đệ ở nơi đó
Phòng xuyên chức bạ tào
Bữa trước gởi thư lại
Đê đắp khó lòng giữ
Khó mượn sức nguyên đà
Khó nhờ lông ô tước
Yến Nam đồng ruộng ngập
Tế Thượng cỏ bồng trôi
Chai ốc đầy bờ quách
Lươn chạch lên gò núi
Từ Quan chìn dưới nước
Kiệt Thạch trông cỏn con
Nhà tranh trơ cây độc
Khoảng rộng đắm muôn thuyền
Ta yếu như cây trôi
Lội nước ngỡ bàn đào
Ngồi câu chốn chân trời
Còn bắt được đại ngao
(Năm 741)

[1] Thuộc huyện Chuy, tỉnh Sơn Đông.
[2] Thuộc huyện Xương Lê, tỉnh Hà Bắc.

In từ trang: https://www.thivien.net/ » Đỗ Phủ » Lâm Ấp xá đệ thư chí khổ vũ Hoàng Hà phiếm dật chỉ phòng chi hoạn bộ lĩnh sở ưu nhân ký thử thi dụng khoan kỳ ý