16/04/2024 13:13Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới
Thể thơ: Thất ngôn bát cú; Nước: Việt Nam; Thời kỳ: Nguyễn
Đăng bởi Vanachi vào 05/09/2008 21:55
Nguyên tác
勞苦沙場幾雪霜，
坐看虜使達明堂。
更無鷄鴨充長啄，
寧有冠裳校詭裝。
閫外六軍還對壘，
舟中一介已來王。
未應國計窮和學，
且為生靈智鬼方。
Phiên âm
Lao khổ sa trường kỷ tuyết sương,
Toạ khan lỗ sứ đạt minh đường.
Cánh vô kê áp sung trường trác,
Ninh hữu quan thường hiệu quỷ trang.
Khổn ngoại lục quân hoàn đối luỹ.
Chu trung nhất giới dị lai vương.
Vị ưng quốc kế cùng hoà học,
Thả vị sinh linh trí Quỷ Phương[1].Dịch nghĩa
(Biết bao người) lao khổ chốn sa trường, đã trải mấy tuyết sương,
Phải ngồi nhìn sứ giặc (nghênh ngang) đến chốn minh đường.
Không còn gà vịt đâu nữa mà nhét vào mỏ dài (của bọn bay).
Ta chỉ có mũ áo (lịch sự) để chọi lại sự nguỵ trang quỉ quyệt (của bọn bay).
Ngoài chiến trường, toàn quân vẫn đang đối luỹ với giặc,
(Thế mà) ở trong thuyền, chỉ một cỗ áo giáp mà chúng dễ dàng đến chầu như vậy.
Không nên coi học thuyết hoà nghị là "quốc kế" để thực hiện đến cùng,
Hãy vì sinh linh trăm họ mà mau xử trí bọn giặc Tây.Bản dịch của Hoàng Văn Lâu
Lao khổ sa trường mấy tuyết sương,
Ngồi nhìn sứ giặc tới minh đường.
Chẳng còn gà vịt nuôi dài mỏ,
Chỉ có cân đai chọi nguỵ trang.
Ngoài trận toàn quân còn đối luỹ,
Trên thuyền bộ giáp dễ chầu vương.
Quốc kế chẳng nên hoà nghị mãi,
Vì dân sớm liệu rợ Tây phương.
[1] Quỷ Phương vốn là một địa danh cổ. Dịch kinh: Cao Tông đánh Quỷ Phương. Các sách Hậu Hán thư, Thông điển, Thông khảo đều cho rằng Quỷ Phương là Tây nhung. Nhung nghĩa là "rợ", là "mọi", ở đây tác giả dùng "Quỷ Phương" với hàm nghĩa "giặc Tây".