25/04/2024 07:35Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới
Thể thơ: Ngũ ngôn cổ phong; Nước: Việt Nam; Thời kỳ: Nguyễn
Đăng bởi hongha83 vào 03/04/2020 15:48
Nguyên tác
年豐先誌慶，
靜海疉飛書。
帝德南教普，
皇情北顧舒。
極邊惟牧馬，
接壤逸清渠。
戎界巢增鷲，
山防戍左閭。
虎隅仍負險，
螳臂敢當輿。
制勝遙傳畧，
乘機直搗虛。
飮軍殘臘酒，
誓士故倉儲。
封壘連朝拔，
高城指日除。
捷旗來朔旦，
醽醁醉春如。
寵命裯師錫，
詩歌續燕與。
無能慚鹿鹿，
有分玷魚魚。
惟願恢長策，
三陲絕整居。
Phiên âm
Niên phong tiên chí khánh[1],
Tĩnh hải điệp phi thư.
Đế đức nam giáo phổ,
Hoàng tình bắc cố thư.
Cực biên duy mục mã,
Tiếp nhưỡng dật thanh cừ.
Nhung giới sào tăng thứu,
Sơn phòng thú tả lư.
Hổ ngung nhưng phụ hiểm,
Đường tý cảm đương dư.
Chế thắng dao truyền lược,
Thừa cơ trực đảo hư.
Ẩm quân tàn lạp tửu,
Thệ sĩ cố thương trừ.
Phong luỹ liên triêu bạt,
Cao thành chỉ nhật trừ.
Tiệp kỳ lai sóc đán,
Linh lục[2] tuý xuân như.
Sủng mệnh trù sư tích,
Thi ca tục yến dư.
Vô năng tàm lộc lộc,
Hữu phận điếm ngư ngư.
Duy nguyện khôi trường sách,
Tam thuỳ tuyệt chỉnh cư.Dịch nghĩa
Năm được mùa, trước tiên ghi lại lễ bái khánh
Liên tiếp thư phi báo cõi biển được yên
Đức của nhà vua bao trùm khắp trời Nam
Lòng đức vua thư thái về việc phương Bắc
Cõi cực bắc chỉ là nơi chăn ngựa
Đất đai nối tiếp dào dạt những con ngòi trong
Bãi cỏ chiến tăng thêm loài chim dữ làm tổ
Lính thú sơn phòng canh gác ở cổng làng
Hổ núp trong xó còn cậy thế hiểm
Cánh tay bọ ngựa dám chống lại xe
Phương lược đánh thắng của triều đình ban truyền rộng xa
Thừa cơ đánh thẳng vào nơi yếu của địch
Rượu khao quân dành sẵn vào lúc cuối năm
Hội thề quân đã có thóc gạo tích trữ trong kho cũ
Liên tiếp nhổ luỹ cỏ của giặc
Hẹn ngày lấy lại thành Cao Bằng
Cờ báo thắng trận đến vào ngày mồng một tết
Rượu ngon say sưa vào lúc xuân sang
Mệnh ưu ái ban cấp hậu hĩ cho ba quân
Thơ ca nối tiếp yến tiệc khen thưởng
Bất tài, thẹn mình là kẻ tầm thường
Được dự phần, nghĩ nhục cho mình là bậc mũ áo uy nghi
Chỉ mong ước có kế sách khôi phục lâu dài
Để ba cõi biên thuỳ không còn bị xâm chiếmBản dịch của Nguyễn Văn Huyền
Liền tin thắng trận báo về
Giữa năm bái khánh, đồng quê được mùa
Thảy nhờ đức đế cao xa
Nay yên cõi Bắc, vua ta thư lòng
Cõi Bắc trước suối trong yên ả
Đất không bờ, ngựa thả sức chăn nuôi
Bãi cỏ hoang, chim dữ về làm tổ sinh sôi
Lính thú phải canh coi làng bản
Hổ núp xó hang, cậy vào thế hiểm
Bọ ngựa mà giơ kiếm ngáng xe ư?
Kế sách thắng, vua ban tự bấy giờ
Phải thừa cơ đánh thẳng vào nơi hư yếu
Hội quân, trữ lương kho chẳng thiếu
Đợi tàn năm sẵn rượu khao quân
Ngày liền ngày luỹ nhổ, đồn san
Chẳng mấy chốc chiếm luôn thành Cao lại
Cờ báo tiệp về đúng đầu năm mới
Men rượu ngon thêm phơi phới đón xuân
Mệnh hậu hĩ ban khao thưởng ba quân
Yến ẩm vui tràn, thơ ca tiếp nối
Nghĩ thẹn mình tài năng kém cỏi
Cũng lạm phần, hổ với cân đai
Chỉ nguyền có kế lâu dài
Để bờ cõi chẳng còn nơi đắm chìm
[1] Lễ bái khánh, chỉ việc mừng thọ vua Tự Đức 40 tuổi vào năm 1868.
[2] Rượu ngon, nơi chế rượu ngon nổi tiếng ở Trung Quốc xưa.